چکیده:
امروزه در جوامع اسلامی به ویژه کشور ایران، یکی از نهادهای اجتماعی مهم برای پیشبرد و ترویج فرهنگ اسلامی، نهادهای مذهبی میباشند. این نهادها در یک جامعه در قالب تشکلها و مؤسسات دولتی و رسمی و نیز غیردولتی و مردمنهاد متبلور میشوند. یکی از وظایف اصلی این نهادها، پیشگیری از جرم از طریق مبارزه با عوامل و فرایندها و یا موقعیتها اوضاع و احوال مؤثر در وقوع جرم و نابهنجاری اجتماعی با الگوگیری مستقیم از آموزههای دین اسلام (قرآن کریم و سنت معصومین (ع) و ...) میباشد. بنابراین، نهادهای مذهبی میتوانند سهم بسزایی در تأمین سعادت اخلاقی و اجتماعی یک جامعه از طریق خشکاندن ریشهها، عوامل و موقعیتهای مؤثر در وقوع جرم داشته باشند؛ کمااینکه قانونگذار ایران نیز در قوانین و مقررات گوناگون از جمله در مادهی 106 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب 1383 به این نقش نهادهای مذهبی رسمیت قانونی بخشیده است. اما با این وجود، این نهادها در ایفای هر چه بهتر این نقش و رسالتشان با برخی از موانع و چالشهای قانونی و عملی متعدد مواجه هستند که ضرورت شناسایی و تبیین این چالشها و موانع و ارائه راهکارهای لازم و مناسب برای مقابله با آنها بیش از پیش احساس میشود که در این نوشتار به این چالشها و راهکارهای مقابله با آنها پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ، نهادهای مذهبی میتوانند سهم بسزایی در تأمین سعادت اخلاقی و اجتماعی یک جامعه از طریق خشکاندن ریشه ها، عوامل و موقعیت های مؤثر در وقوع جرم داشته باشند؛ کمااینکه قانونگذار ایران نیز در قوانین و مقررات گوناگون از جمله در ماده ی ١٠٦ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب ١٣٨٣ به این نقش نهادهای مذهبی رسمیت قانونی بخشیده است .
از جمله ی نهادهای دولتی و غیردولتی (مردم نهاد) که به صورت مستقیم در زمینه گسترش فرهنگ دینی و معارف اسلامی و سپس به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در پیشگیری از وقوع جرم و انحرافات اخلاقی و اجتماعی ایفای نقش مینمایند میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره )، مرکز جهانی علوم اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم ، سازمان حج و زیارت ، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه ، مرکز رسیدگی به امور مساجد، مرکز خدمات مدیریت حوزه علمیه قم ، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد امر به معروف و نهی از منکر، کانون های فرهنگی بسیج ، مصلای بزرگ تهران ، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، ستاد مرکزی اقامه نماز.