چکیده:
سووشون یک رمان تاریخی- سیاسی، با نثری دقیق و محکم است. این اثر از نظر فن داستان نویسی و پرورش درون مایه بسیار قوی و همچنین اولین داستانی است که شخصیّت محوری آن یک زن میباشد. در این رمان موضوعات مختلف همانند مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، تاریخی، تعلیمی و حماسی با هم ترکیب شدهاند و اثری جاودانه را خلق کردهاند. هر چند در اغلب پژوهشها و نقدها این رمان از حیث سیاسی مورد بررسی قرار گرفته اما جنبه تعلیمی آن به قدری قوی است که میتوان این اثر را در زمره یکی از آثار تعلیمی قرار داد. در واقع ندای پس زمینه سووشون، ندایی آگاهساز، تذکر دهنده و تعلیم گرایانه است. بر همین اساس در این پژوهش به بررسی جنبههای تعلیمی رمان سووشون پرداخته خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
درقسمتي از داستان ميخوانيم که يوسف به خان هاي ديگر، ملک رستم و ملک سهراب ، توصيه ميکند که اصالت خود را حفظ کنند و براي آسايش مردم ايل تلاش کنند، آن ها را از سرگرداني و آوارگي نجات داده و در آب وخاک پدري خود اسکان دهند تا از اين طريق هم اسباب آسايش آن ها را فراهم کنند و هم آنان را از اسارت بيگانگان نجات دهند.
در فصل يک رمان نيز به اين مسأله اشاره شده است که آرياييها هرگز زير بار ظلم و ستم نميروند و هميشه از وطن و سرزمين خود حمايت و براي آزادي آن تلاش ميکنند: «مک ماهون گفت : ما قوم و خويش هستيم .
ميمنت ذوالقدر نيز معتقد است «ديدگاه و روش هاي يوسف در زندگي، انتخاب همسر، سلوک و رفتار او با رعيت تأثير ميگذارد واو را از خوش خدمتي به بيگانگان باز ميدارد و در جريان همين جدال ها و مقاومت هاست که زري رشد و تحوّل مييابد» (ذوالقدر، ١٥١:١٣٧٩): «زري بيش از اين نميتوانست سر پا بايستد.
زري با ديدن ناني که براي عروسي دختر حاکم تهيه شده تعجب ميکند در حالي که ميداند با اين نان ميشود خانواده اي را يک شب سير کرد: «زري با تعجب ميگويد: در چه تنوري آن را پخته اند؟ چه قدر آرد خالص مصرف کرده اند؟ آن هم به قول يوسف در چه موقعي که با همين يک نان ميتوان يک خانوار را يک شب سير کرد».