چکیده:
توسعه علمی بی شک یکی از مهمترین ارکان توسعه و پیشرفت کشورها محسوب گردیده و نقشاساسی را در رشد و شکوفایی حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها ایفا می نماید.اما متأسفانه عوامل و موانع متعددی توسعه علمی ایران به ویژه در حوزه علوم انسانی را با مشکل مواجهنموده اند. هدف این مقاله بررسی و تبیین موانع ساختاری و سیاسی توسعه علمی ایران در چارچوبنظریه نهادگرایی است. یافته های تحقیق نشان می دهد عوامل ساختاری چون تعدد مراکز تصمیم گیردر امر توسعه علمی، ساختار دانشگاه ها و آئین نامه ارتقاء اساتید در کنار تأثیر عوامل سیاسی درانتخاب روسای دانشگاه ها، دانشکده ها و اساتید، سیاست گسترش کمی دانشگاه ها و نیز نحوه جذبدانشجو به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی از مهمترین موانع توسعه علمی در حوزه علوم انسانی میباشند. بر این اساس، با هدف برون رفت از این موانع، توجه و تلاش همه جانبه و ویژه تصمیم گیران وتصمیم سازان حوزه علمی کشور جهت رفع موانع ساختاری و سیاسی توسعه علمی در حوزه علومانسانی ضروری است.
خلاصه ماشینی:
یافته های تحقیق نشان می دهد عوامل ساختاری چون تعدد مراکز تصمیم گیر در امر توسعه علمی ، ساختار دانشگاهها و آئین نامه ارتقاء اساتید در کنار تأثیر عوامل سیاسی در انتخاب روسای دانشگاهها، دانشکدهها و اساتید، سیاست گسترش کمی دانشگاهها و نیز نحوه جذب دانشجو به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی از مهمترین موانع توسعه علمی در حوزه علوم انسانی میباشند.
از این رو مهمترین عاملی که در این چارچوب بایستی مورد توجه قرار گیرد دولت و ساختار سیاسی به عنوان مهمترین عامل تصمیم گیر و تأثیرگذار در برنامه ها و سیاست های علمی و توسعه ای 198 کشور میباشد چرا که قدرت اجرایی و نهادهای برنامه ریز و تصمیم گیر همچون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ، دانشگاهها و موسسات آموزشی و پژوهشی ، درون قوه مجریه قرار دارند و یا به نوعی از حمایت های آن برخوردار می باشند و به همین دلیل به منظور نیل به توسعه همه جانبه ؛ آموزش علوم، دانش و فناوری یکی از سیاست های توسعه علمی هر دولتی محسوب می گردد و بخش مهمی از اهداف نظامهای آموزشی را به خود اختصاص می دهد (بدریان، .
در مقایسه با کشورهای دیگر علاوه بر دانشگاهها، به طور نسبی تعداد بسیار زیادی از مراکز بطور مستقیم یا غیر مستقیم درباره روند توسعه علوم انسانی ذیل توسعه جامع علمی و سرنوشت علم در ایران تصمیم گیری می کنند که از این مراکز به عنوان نمونه می توان به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ، شورای عالی انقلاب فرهنگی ، وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، سازمان برنامه و بودجه و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اشاره نمود.