چکیده:
حوضه آبریز کارده از نظر مختصات جغرافیایی در ´37، °36 تا ´58، °36 عرض جغرافیایی و ´26، °59 تا ´37، °59 طول جغرافیایی با مساحتی حدود 549 کیلومتر مربع در بخش شرقی زون کپه داغ قرار دارد. در مطالعه موجود، خطر رسوب سازی و انتشار فرسودگی در حوضه آبریز کارده در شمال شرق ایران با استفاده از روش هیدروفیزیکی همراه با داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مشاهدات میدانی مورد مطالعه قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه به 7 زیرحوضه هیدرولوژیکی تقسیم گردید. سپس با استفاده از روش هیدروفیزیکی عوامل مختلف هیدروفیزیکی حاکم در حوضه (مساحت، شیب، پوشش گیاهی، زمین شناسی و هیدرولوژی) مورد ارزیابی قرار گرفت و با توجه به عوامل فوق ضریب پتانسیل و درصد رسوبدهی هر زیر حوضه برآورده شد که زیر حوضه سیج و آل با 1/2122 تن در سال بیشترین پتانسیل رسوبدهی و فیروز آباد با 3/93 تن در سال دارای کمترین پتانسیل رسوبدهی می باشد که عامل مساحت، نقش مهمی در ایجاد این توان رسوبدهی برای هر دو حوضه دارد.
خلاصه ماشینی:
در مطالعه موجود، خطر رسوب سازی و انتشار فرسودگی در حوضه آبریز کارده در شمال شرق ایران با استفاده از روش هیدروفیزیکی همراه با داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مشاهدات میدانی مورد مطالعه قرار گرفت منطقه مورد مطالعه به ٧ زیرحوضه هیدرولوژیکی تقسیم گردید.
سپس با استفاده از روش هیدروفیزیکی عوامل مختلف هیدروفیزیکی حاکم در حوضه (مساحت ، شیب ، پوشش گیاهی، زمین شناسی و هیدرولوژی) مورد ارزیابی قرار گرفت و با توجه به عوامل فوق ضریب پتانسیل و درصد رسوبدهی هر زیر حوضه برآورده شد که زیر حوضه سیج و آل با ٢١٢٢/١ تن در سال بیشترین پتانسیل رسوبدهی و فیروز آباد با ٩٣/٣ تن در سال دارای کمترین پتانسیل رسوبدهی می باشد که عامل مساحت ، نقش مهمی در ایجاد این توان رسوبدهی برای هر دو حوضه دارد.
نتایج این محاسبات برای زیر حوضه های کارده در جدول (٤) نشان داده شده است (رجوع شود به تصویرصفحه) محاسبه پوشش گیاهی: در مناطق مختلف یک حوضه آبریز، کم و بیش اختلافاتی در نوع پوشش گیاهی مشاهده می شود که به دلیل نوع و شرایط متفاوت اکولوژی است (احمدی، ١٣٨٨؛ ٤١٩٠) مقدار فرسایش و رسوبدهی هر منطقه با وضعیت پوشش گیاهی ارتباط تنگاتنگی دارد.
حاصل این ارزیابی برای زیر حوضه های کارده در جدول (٥) نشان داده شده است برآورد پتانسیل رسوبدهی حوضه با روش هیدروفیزیکی: با تکمیل محاسبات مربوط به عوامل موثر در روش هیدروفیزیکی شامل مساحت (A) عامل توپوگرافی (R٢) عامل هیدرولوژی (P) عامل پوشش گیاهی (V) و عامل کمیت قابل فرسایش (E) از رابطه زیر، پتانسیل هر زیرحوضه و در نهایت کل حوضه محاسبه گردید.