خلاصه ماشینی:
"اگر سرنوشت تولید یا عرضه-یا هر دو-در دست اتباع داخلی باشد،انحصار داخلی نامیده میشود-مانند انحصار تجاری خارجی یا قند و شکر و دخانیات و تولید و عرضه نفت در کشور خودمان-و در صورتی که در دست اتباع خارجی باشد،انحصار خارجی نام میگیرد-مانند انحصار دخانیات،نفت،شیلات،بانک،احداث راهآهن که در عصر قاجار به خارجیها واگذار شد- انحصار کامل وقتی به وجود میآید که از مراحل ابتدایی شروع یک فعالیت تا عرضه نهایی یک محصول توسط یک فرد یا یک سازمان در لایحه برنامه سوم و در قانون مصوب مجلس شورای اسلامی،علاوه بر اتخاذ تدابیری برای واگذاری صنایع به بخش خصوصی،دولت مکلف شده است که ظرف یک سال نسبت به تهیه لایحه حذف انحصارات دولتی اقدام کند.
در حالیکه اصل چهل و چهارم قدرت اجرایی خاص خود را دارد،پاسخ به سوالی از حضرت امام (ره)در دست است که نقطه نظر خاص بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران را در مورد مسایل اقتصادی به نحوی بیان میدارد که حد اکثر فعالیت ممکن برای بخش خصوصی را تجویز میکند و کمترین نشانی از تجویز یا برتری دادن به انحصارات دولتی در آن نیست.
با وجود آنکه بخش خصوصی در کشور ما فرصت نیافته است تا به اندازه کافی وسعت یابد و هنوز هیچ شرکت و موسسه خصوصی نداریم که ابعادی در حد ابعاد یک شرکت متوسط اروپایی داشته باشد،و گاه حتی ابعاد شرکتهایی که آنها را بزرگ فرض میکنیم،به مراتب از ابعاد شرکتهای متوسط کشورهایی مثل هند و پاکستان نیز کوچکتر است، باوجوداین،پارهای از همین شرکتها به عملیات شبه انصاری دست زده و تولید کالاهای معینی در عمل بین سه یا چهار شرکت عمده صورت میگیرد که در مورد حجم عرضه به بازار و قیمت اعلام شده برای فروش توافق قبلی دارند."