سیمای فروع دین در محتوای کتاب‌های درسی فارسی دور های ابتدایی و متوسطه مقاله

تحقیق حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب­های درسی فارسی دوره­های ابتدایی و متوسطه ازحیث توجه به فروع دین به رو­ش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کتاب­های درسی فارسی دوره­های ابتدایی و متوسطه (پایه­های اول تا دوازدهم) سال تحصیلی 1396 است که باتوجه‌به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه‌گیری صرف‌نظر شد و کل جامعه آماری به‌عنوان نمونه درنظر گرفته شد. ابزار اندازه‌گیری، چک‌لیست تحلیل محتوای محقق‌ساخته مشتمل بر فروع دین بوده که به‌لحاظ روایی، مقبولیت علمی داشته و پایایی آن نیز با استفاده از روش توافق ارزیابان 93/0 محاسبه شد. نتایج پژوهش با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفت. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش بیانگر آن بود که کتاب‌های فارسی 411 مرتبه به فروع دین، توجه کرده‌اند که توزیع ضریب اهمیت آن در نماز، روزه، خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، تولی و تبری به‌ترتیب 0/148، 0/059، 0/001، 001/0، 0/079، 0/144، 0/151، 0/142، 0/153، 123/0 بوده است.

پژوهش های فوق و جستجو در مقالات منتشرشده در حوزه آموزش مسائل دینی، گویای این نکته است که تاکنون در هیچ اثر مستقلی، محتوای کتاب های فارسی دوره های ابتدایی و متوسطه سال ١٣٩٦ ازلحاظ میزان توجه به فروع دین ، مورد بررسی و ارزیابی قرار نگرفته است ؛ ازاین رو پژوهش حاضر با هدف پوشش دادن این خلأ برای بهره مندی عاملان برنامه درسی نظام آموزش رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران ، انجام یافته است . سؤال پژوهش ـ کتاب های درسی فارسی دوره های ابتدایی و متوسطه سال ١٣٩٦ به هر کدام یک از فروع دین به چه میزانی توجه نموده اند؟ روش پژوهش پژوهش حاضر با روش توصیفی از نوع تحلیل محتوا و با رویکرد کاربردی انجام شده است . باتوجه به تأکید اسناد بالادستی و تحولی برنامه درسی دوره عمومی آموزش وپرورش نسبت 1 - Implemented curriculum 2 - Attained curriculum به ورود مفاهیم دینی ازجمله فروع دین به سرفصل ها و راهنمای کتاب های فارسی دوره ابتدایی و متوسطه ، تلاش عملی صورت پذیرد. نجفی، حسن ؛ سبحانینژاد، مهدی و جعفری هرندی، رضا (١٣٩٣)، تحلیل جایگاه محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات در کتاب های درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران ، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم وتربیت اسلامی، ٢٣: ٢٥ ـ ٥. Developing Critical and Creative Thinking Strategies in Primary School Pupils: an inter-cultural study of teachers' learning, Journal of In-Service Education, 28: 115-134.