چکیده:
مسئولیتپذیری از آموزههای مهم ادیان الهی بهویژه دین اسلام است. دامنه مسئولیتپذیری در اسلام حوزه وسیعی را شامل میشود. یک انسان مسلمان، در قبال خدا، خود، جامعه و محیطزیست مسئول معرفی شده است. برهمیناساس، این پژوهش به بررسی حیطهها، اصول و روشهای ترویج مسئولیتپذیری در آموزههای اسلامی اختصاص یافته است. برای این کار، ابتدا مسئولیتپذیری بهعنوان یک هدف میانی به چهار قلمرو: مسئولیتپذیری در برابر خداوند، خود، جامعه و محیطزیست بخش گردید و به کمک الگوی فرانکنا- روش قیاسی - اصول و روشهای تربیتی برای هر قلمرو استنتاج شده است. در این تحقیق از روش تحلیلی و استنتاجی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل منابع دستاول چون قرآن و کتب احادیث بوده است و به فراخور نیاز از منابع دست دوم نیز استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که تحقق مسئولیتپذیری در شاگردان، نیازمند وضع اصول و روشهای متناسب با آنهاست. در این تحقیق متاسب با 4 حیطه مسئولیتپذیری 10 اصل و متناظر با آن 10روشتربیتی، پیشنهاد شده است.
خلاصه ماشینی:
براین اساس ، هدف اصلی نگارش این مقاله نوعی کوشش نظری و فکری، برای استنتاج اصول و روش های مسئولیت پذیری در نظام تربیت دینی است .
در این الگو، برای استنتاج اصول و روش های تربیتی از دو نوع گزاره هنجاری و واقع نگر استفاده میشود.
یافته های پژوهش اصول و روش های مسئولیت پذیری انسان در برابر خداوند اصل تربیتی اول : اصل آگاهی در عبادت همان گونه که گفته شد، ارزش عبادت در آموزه های اسلامی به میزان آگاهی عابد بستگی دارد (کلینی، ١٣٩٠، ج ١: ٣٩) و نقش تعلیم وتربیت دینی نیز فزونیبخشیدن به آگاهی دانش آموزان نسبت به عبادت است .
روش تربیتی ذکر، به شرح زیر استنتاج میشود: اصل تربیتی: برای دستیابی به آرامش روان باید زمینه های انس متربی را با خداوند فراهم ساخت .
اصول و روش های مسئولیت پذیری انسان در برابر جامعه اصل تربیتی اول : کار و کوشش آیات و روایات گوناگونی بر کوشش و تلاش مسلمانان در انجام وظایف اجتماعی خود تأکید میکنند.
اصول و روش های تربیتی مسئولیت انسان در برابر محیط زیست اصل اول تربیتی: احترام به محیط زیست در آموزه های اسلامی توجه به طبیعت و حفظ آن به عنوان نعمت الهی و زیستگاه انسان حائز اهمیت بسیار است .
براین اساس ، ضرروی است که اصول و روش های مناسب تربیت محیط زیست استنتاج و برای تحقق این هدف به کار گرفته شود.
در این مقاله تلاش شده است که در استنتاج اصول و روش های تربیت مسئولیت پذیری از نوعی قیاس عملی استفاده شود.