چکیده:
بررسی تاریخ آموزش و پرورش ایران نشان می‌دهد که تربیت معلمان در ایران سابقه ای طولانی دارد. تربیت معلم در راستای تغییر نظام آموزش و پرورش به سبک جدید از سال 1297 شمسی آغاز شده است و سابقه آن به صورت رسمی تا سال 1397، به صد سال میرسد. اولین مرکز تربیت معلم در ایران، تحت عنوان دارالمعلمین برای مردان و دارالمعلمات برای زنان، در سال 1297 شمسی تاسیس شد و از نظر ساختاری، برنامه‌های درسی و مقررات مصوب، تغییرات و تحولات بسیار در آن صورت گرفته است. بر اساس اسناد منتشر شده، 42 نوع مرکز تربیت معلم برای تربیت و تامین مربیان، آموزگاران، دبیران، هنرآموزان، مشاوران، راهنمایان تعلیماتی و مدیران مدارس، با نامهای گوناگون دایر شده است که از آن میان می‌توان به دارالمعلمین مرکزی، دانشسراهای مقدماتی، دانشسراهای عالی و دانشگاه تربیت معلم، مرکز تربیت معلم روستایی، عشایری، استثنایی و دانشسراهای راهنمایی، دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان اشاره کرد. بررسی تاریخی حاکی از آن است که با تغییر وزرا و مقامات وزارت معارف، فرهنگ و آموزش و پرورش مراکز تربیت معلم یاد شده در زمانهایی گسترش یا تعطیل و یا تجمیع شده است. در این مقاله، با بهره‌گیری از اسناد موجود و یافته‌های پژوهشی مربوط، تاریخ تربیت معلم در ایران در شش بخش بررسی شده است. این شش بخش شامل «اهمیت معلمی و تربیت معلم»، «پیشینه مراکز تربیت معلم»، «سیر تاریخی و تکوینی تربیت معلم»، «مطالعات، تحولات و رویکردهای گوناگون»، «تربیت معلم در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و زیرنظام تربیت و تامین معلمان» و «فرصتها و تهدیدها و چشم انداز آینده» است.
خلاصه ماشینی:
طبق اساسنامه مصوب شوراي عالي فرهنگ در سال ١٣٢٧ دانشسراي تربيت بدني تأسيس شد و دارندگان مدرک دوره اول متوسطه ميتوانستند به مدت دو سال در اين دانشسراها تحصيل کنند و مانند دانشسراهاي مقدماتي به فارغ التحصيلان اين مراکز مدرک ديپلم دانشسرا در رشته تربيت بدني اعطا ميشد که از نظر استخدامي معادل ديپلم کامل متوسطه بوده است .
تربيت معلم دو ساله روستايي به منظور تأمين معلمان زن مورد نياز مدارس روستايي، از ميان دارندگان مدرک ششم ابتدايي اهل روستا افرادي انتخاب ميشدند و به مدت دو سال در مراکز تربيت معلم روستايي تحصيل ميکردند و علاوه بر اطلاعات عمومي مربوط به مواد درسي دبستانها با روشهاي تدريس دروس دبستاني، اصول آموزش و پرورش و کارهاي کشاورزي آشنا ميشدند.
دانشسراي عالي طبق قانون تربيت معلم مصوب سال ١٣١٢ و به منظور تربيت و تأمين دبيران مورد نياز وزارت آموزش و پرورش ، دانشسراي عالي تحت نظر دانشگاه تهران تأسيس شد و از سال ١٣٣٨ به بعد استقلال خود را بازيافت ، تا سال ١٣٤٣ با رشته هاي گوناگون تحصيلي توسعه پيدا کرد، سپس منحل و به جاي آن سازمان تربيت معلم و تحقيقات تربيتي شامل چهار مؤسسه برابر اساسنامه مصوب ايجاد شد.
(
, 
, 
)
