چکیده:
ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ، ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺗﺎﮐﺘﯿﮏﻫﺎ و ﻓﻦ ﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺮ ﺑﯿﻨﺶ، ﻧﮕﺮش، ﮔﺮاﯾﺶ و اراده ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺑﺮای ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻨﺶ رﻓﺘﺎری آنﻫﺎ اﺳﺖ. ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ اﺑﻌﺎد روﺣﯽ و رواﻧﯽ اﻧﺴﺎن، راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺎ وﺟﻮه ﻣﺘﮑﺜﺮ ﻣﻨﺸﻮر اﻣﻨﯿﺖ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﻨﺎی ﮔﺴﺘﺮه دﯾﻦ، ﻋﻘﻞ، ﺟﺎن، ﻧﺎﻣﻮس و ﻣﺎل ﻣﺮدم ﯾﻌﻨﯽ ﺿﺮورﯾﺎت ﺣﯿﺎت ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻧﺴﺎن، ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺑﺮ وﺟﻮه ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻣﻨﯿﺖ ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﺸﻮر ﻫﻨﺪﺳﯽ ﭼﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮی دارد، اﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺻﻮل، روشﻫﺎ، ﻓﻦ ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﻮردﻧﻈﺮ، ﺑﺮ اﻣﻨﯿﺖ در اﺑﻌﺎد ﻧﻈﺎﻣﯽ، ﺳﯿﺎﺳﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، رواﻧﯽ، اﺧﻼﻗﯽ و زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ آن، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ- ﻧﻈﺮی در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺮاﻧﺪ ﺗﺌﻮری )ﻧﻈﺮﯾﻪ زﻣﯿﻨﻪای( اﺳﺖ. روش ﮔﺮدآوری دادهﻫﺎ، ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای و روش ﺗﺠﺰﯾﻪ وﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ. در ﻓﻀﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و در ﻋﺼﺮ ﻓﻨﺎوری ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﮋواک ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﻨﺸﻮر اﻣﻨﯿﺖ در وﺟﻮه ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آن، ﺿﺮورت ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و رﺳﺎﻟﺖ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮ «ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ» ﺑﺮ «ﻣﻨﺸﻮر اﻣﻨﯿﺖ» اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
کتاب »جنگ نرم (٤) عمليات رواني و فريب استراتژيک » (ابراهيمي خوسفي و ديگران ،١٣٨٦) تأمين امنيت ملي را منوط به بهره برداري از فرصت ها، مقابله با تهديدها و رفع آسيب ها در عرصه هاي سياسي ، نظامي ، اقتصادي با استفاده از ابزارها و روش هاي متنوع ازجمله عمليات رواني ميداند که هدف آن ، انحراف در تصميمات و اقدامات حياتي رقيب ، براي تأمين منافع خود است .
اهميت و ضرورت امروزه با توجه به گسترش کانال هاي ارتباطي و تنوع ابزارهاي آن و گستردگي عرصه هاي تأثير آن ها بر زندگي انسان ، شناخت بازتاب عمليات رواني بر ابعاد گوناگون امنيت در حوزه ملي و فراملي براي تحقق اهداف خود بسيار حياتي است ؛ زيرا به لحاظ نظري موجب بازشناسي نسبت عمليات رواني و امنيت در حوزه هاي سياسي، نظامي، اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و زيست محيطي حيات جامعه و کشور ميشود.
بنابراين ، عمليات رواني عبارت از تدابير و اقدامات در سطوح استراتژيک ، عمليات و تاکتيک ، در زمان جنگ يا صلح با هدف تأثير بر مخاطبان آماج اعم از دوست ، بيطـرف و دشـمن (شـهلايي، ١٣٨٨: ١٩٤) از حيث احساسات ، انگيزه ها، استدلالات و رفتار حکومت ها، سـازمان هـا، گـروه هـا و افراد است (٢٥ :٢٠٠٥ ,Lamp) که ناظر به انتقال اطلاعات گزينشي ذهني به مخاطب يا مخاطبان است (گوين ، ٢٠٠٤: ٣٠).