چکیده:
در میان کنوانسیونهای حمل دریایی، روتردام اولین کنوانسیونی بودکه یک فصل خود را به صورت ویژه به تکالیف و مسئولیتهای فرستنده اختصاص داد و مفهوم فرستنده اسنادی را ابداع نمود. با توجه به اینکه در کنوانسیون روتردام، فرستنده اسنادی برای اولین بار ابداع گردید در این نوشتار، درکنار تعهدات و مسئولیتهای فرستنده، وضعیت حقوقی فرستنده اسنادی نیز مطرح شده و مبنای مسئولیت وی در قبال متصدی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
از جمله خصوصیات کنوانسیون روتردام احصاء و تشریح مهمترین تعهدات و مسئولیتهای فرستنده می باشد. این موارد عبارتند از تحویل مناسب محموله (ماده 27)، همکاری متقابل فرستنده و متصدی حمل در ارائه اطلاعات و آموزشها (ماده 28)، تعهد فرستنده در ارائه اطلاعات لازم، ارائه اسناد لازم (ماده 29)، ارائه اطلاعات جهت تنظیم مفاد قرارداد (ماده 31)، قواعد ویژه در مورد کالاهای خطرناک (ماده 32) که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته اند.
مسئولیت مدنی فرستنده و مبنای آن همواره از مسائل مهم مربوط به حمل بوده، این مسئولیت در واقع نتیجه نقض تعهدات و تکالیف وی است. کنوانسیون روتردام از دو مبنای مختلف (مسئولیت مبتنی بر تقصیر و مسئولیت مطلق) در شرایط متفاوت پیروی نموده است. ماده 30 از قواعد روتردام درباره مبنای مسئولیت فرستنده نسبت به متصدی حمل در سه بند این مسئولیت را توضیح داده و در خصوص مبنای مسئولیت نیز بر اساس شرایط، دو مبنای مسئولیت مبتنی بر تقصیر و مسئولیت مطلق را مورد تبعیت قرار داده است.
خلاصه ماشینی:
قواعد روتردام تنها تعهدات و مسئوليت هاي فرستنده را در ارتبـاط بـا کـالايي کـه بايـد حمـل شود، از جمله : تحويل کالاي آماده براي حمـل (مـاده ٢٧)، همکـاري متقابـل فرسـتنده و متصـدي حمل در ارائه اطلاعات و آموزش ها (ماده ٢٨)، تعهد فرستنده کالا در ارائه اطلاعات ، آموزش ها و اسناد (ماده ٢٩)، اطلاعات جهت تنظيم داده هاي قرارداد (ماده ٣١) و قواعد ويژه دربـاره کالاهـاي خطرناک (ماده ٣٢) را شامل مي شود که در مقاله حاضر به اجمال بررسي شده اند، در کنار ايـن هـا ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1.
اين تعهد در قواعد لاهه و لاهه - ويزبي به عنوان تعهـدات فرسـتنده کالا ذکر نشده ، اما به طورکلي و براساس عرف تجاري پذيرفته شده است (١٣٧-٢٠٠١:١٣٥ ,Stevens) ٢-٢- ارائه اطلاعات ، آموزش ها و اسناد جهت تسهيل در مديريت مناسب حمل کالا، تهيـه اطلاعـات و دسـتورالعمل هـاي موردنيـاز از سوي فرستنده الزامي به نظر مي رسد.
١ Rules, Article)؛ زيرا براساس بند ٢ از ماده ٣٠ قواعد روتردام ، چنين استنباط مـي شـود کـه مسئوليت فرستنده کالا در برابر تعهدات وي به منظور ارائه اطلاعـات لازم بـراي مـديريت و حمـل مناسب کالا و اطلاعات موردنياز براي اجراي مقررات مربـوط ، مسـئوليتي مبتنـي بـر فـرض تقصـير است ؛ درحالي که مسئوليت فرستنده کالا در ارتباط با تعهد وي در ارائه اطلاعات مربـوط بـه کـالا جهت ثبت در بارنامه ، طبق ماده ٣١ مسئوليتي مطلق است .