چکیده:
برخلاف حالت بحرانهای ارزی، ساختن شاخصهایی برای شناسایی دورههای بحران بانکی به دلیل مشکلاتی همچون فقدان اطلاعات قابل اعتماد در مورد متغیرهای سیستم بانکی (مانند سطح مطالبات معوق) دشوار است. عمده روش به کار برده شده برای تعیین دقیق دورههای بحران بانکی، مبتنی بر وقایع میباشد. این روش به دلیل استفاده از وقایعی مانند ادغام، تعطیلی، هجوم به موسسات مالی و اقدامات اضطراری دولت از مشکل تورش انتخاب رنج میبرد. از این روی، مطالعه حاضر از شاخص دیگری تحت عنوان شاخص شکنندگی سیستم بانکی بهره گرفته و با استفاده از اطلاعات سری زمانی فصلی دوره 1394:4-1381:1 به اندازهگیری سطوح شکنندگی و ریسکپذیری سیستم بانکی ایران میپردازد. مطابق نتایج حاصله، سه دوره با ریسکپذیری بیش از حد و دو دوره با شکنندگی بالا طی دوره زمانی مورد مطالعه، شناسایی میشود. دورههای شکنندگی بالای شناسایی شده که منجر به مشکلاتی در سیستم بانکی کشور شدهاند مربوط به سالهای 1387 و 1391 میباشند که میتوان آنها را به شوکهای ناشی از ادوار انتخاباتی نسبت داد.به نظر میرسد که شاخص مزبور میتواند شاخص خوبی برای اندازهگیری، پیشبینی و نظارت بر شکنندگی سیستم بانکی کشور باشد.
Unlike case of currencycrises,construction of a time series index to identify banking crisis episodes is highlydifficult, particularly because of the lack of reliable data on banking sector variables such asthe level of non−performing loans. Accordingly, existing methods used to pinpoint bankingcrisis years are generally event−based. These methods due to the use of events such as closures,mergers, runs on financial institutions, and government emergency measures may suffer from selection bias. For this purpose, This paper uses seasonally time series data of Iran during 1381:1-1394:4 for construction the banking sector fragility index (BSFI) to measure the levels of fragility and risk-taking within the Iranian banking sector. The BSFI identified three main episodes of excessive risk-taking and two periods of high fragility over the study period. Two periods of high fragility in the banking sector resulted in banking sector difficulties in 2001 and 2009 respectively, mainly attributed to shocks emanating from the electoral cycle. Overall, the BSFI seems to be highly useful in measurement and monitoring of banking sector fragility.
خلاصه ماشینی:
فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ ٢- مروری بر ادبیات تحقیق ٢-١- مبانی نظری دراین بخش ،باتوجه به هدف مقاله که اندازه گیریشکنندگیسیستم بانکیبراساس شاخص BSFIاست ،سعیشده ابتداشکنندگیوشاخص هایاندازه گیریآن براساس ادبیات نظریو تجربیتعریف وسپس چگونگیساخت BSFIبیان شود.
لیندگرن وهمکاران ٨(١٩٩٦)شاخص هایآماریشناساییبحران هارادرقالب سه رویکردزیر طبقه بندیکرده اند: ١)رویکردکلی ٩:دراین رویکرد،شاخص هاییبه منظوربررسیشکنندگیبخش هایبانکی(و مالی)براساس داده هایکل سیستم بانکیساخته میشوندکه برایمثال میتوان به شاخص های فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ BSFI،BSVI ١٠ وIMP١١اشاره کرد(کیبریتچیاوغلی ١٢،٢٠٠٣؛هاوکینزوکلاو١٣،٢٠٠٠؛هاگن و هو٢٠٠٧،١٤).
درنهایت ،شاخص BSFIبه صورت متوسط سه ریسک مزبوربه شرح زیرمحاسبه میشود: فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ (رجوع شود به تصویر صفحه) (.
بااین تفسیر،واضح است که همزمانیاین سه فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ رویدادبه شدت مشکلات قریب الوقوع بخش بانکی راافزایش خواهدداد.
میتوان گفت که دراین حالت ، فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ سیستم بانکیدرحال تجربه یک حباب است .
دراین حالت که به وسیله مرحله ٤شکل ٢نشان داده شده است ،باافزایش احتمال بحران بخش بانکی،نظارت برجهت وسرعت شاخص BSFIاهمیت زیادیخواهد داشت .
تجزیه شاخص شکنندگی فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ سیستم بانکیبه زیرشاخص هایمزبوردرشکل ٤آمده است .
فصلنامـه اقتصاد مالی شماره ٤٥ / زمستان ١٣٩٧ ٥- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات دراین مطالعه به تبعیت ازکیبریتچیاوغلو(٢٠٠٣)برایساخت شاخص شکنندگیفصلی سیستم بانکی (BSFI)ایران ،ازمقادیرواقعیسپرده ها،اعتبارات بخش خصوصیوبدهیهای خارجیبانکیبه عنوان شاخص هایاصلیبحران بخش بانکیاستفاده شده است .