بررسی مقایسه‌ای الگوی رمزگردانی در گفتار روزمرۀ دانش‌آموزان دختر مقاطع دبستان و متوسطۀ شهرستان ارومیه مقاله

رمزگردانی یکی از پدیده‌های ناشی از تماس زبانی است که در بسیاری از جوامع چندزبانه، از جملۀ جامعۀ شهرستان ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، مشاهده می‌شود. هدف از مقالۀ حاضر بررسی مقایسه‌ای میزان، جهت (از ترکی به فارسی یا بالعکس) و سطح رمزگردانی (وند، کلمه، گروه یا جمله) در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش است. این پژوهش، مطالعه‌ای میدانی و پیکره‌بنیاد بود و جمعیت نمونۀ آن تمام دانش‌آموزان دختری بودند که در مدارس دورۀ اول دبستان و دورۀ دوم متوسطه در سه منطقۀ کم‌درآمد، متوسط و پردرآمد شهرستان ارومیه تحصیل می‌کردند. داده‌های مورد نیاز پژوهش عبارات رمزگردانی‌شده‌ای بودند که در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش اتفاق می‌افتادند. برای دست‌یافتن به داده‌های مذکور، ابتدا داده‌های خام با استفاده از روش مشاهدۀ غیرمشارکتی و ابزار ضبط صدا در مکان‌های عمومی به دست آمد؛ سپس داده‌های اصلی، یعنی همان عبارات رمزگردانی‌شده، از میان داده‌های خام استخراج شدند. طبق یافته‌های پژوهش، پدیدۀ رمزگردانی در میان دانش‌آموزان مقطع متوسطه و طبقۀ اجتماعی متوسط رایج‌تر بود. به‌علاوه، بیشترین و کمترین میزان رمزگردانی به‌ترتیب در سطح کلمه و وند صورت گرفته بود. همچنین جهت غالب رمزگردانی از زبان مادری به فارسی بود. به‌علاوه، نتایج نشان داد که دانش‌آموزان مقطع متوسطه بیشتر در سطح کلمه و دانش‌آموزان دبستانی در سطح جمله رمزگردانی می‌کردند.

Code switching, as an outcome of linguistic contact, can be seen in most of the multilingual societies, including Urmia, the capital city of West Azerbaijan province, Iran. The present field study aimed to compare the frequency, direction (from Turkish to Persian or vice versa), and categorical levels (affix, word, phrase, or sentence) of code switching among female elementary and high-school students representing high, middle, and low social classes. In order to do this, the required data were extracted from the casual conversations of the students which were collected using a non-participant observation method through voice recording in public places. According to the findings, code switching was more frequent among high-school students representing the middle social class. Besides, according to the results, words were the most frequent, and affixes were the rarest code-switched elements in the data. Moreover, most of the students switched the code when their mother language was the dominant language of the conversation. Also, high-school students favored code-switching at word level, compared to the elementary students who switched sentences most.