چکیده:
سینمای ایران از 1332 تا 1357ش. با توجه به تغییرات و تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جامعه متحول شد. سایهی «فیلمفارسی» در این دوره بر سینما حاکم بود، اما فیلمهایی هم در قالب سیاسی و اجتماعی تولید شدند. نسلی که در این دوره پرورش یافت، همراه با نوسازیهای اقتصادی و اجتماعی حکومت محمدرضا پهلوی است. نوسازی نامتوازن، تقسیم طبقاتی در شهرها و مهاجرت روستائیان به شهرها، در ذهنیت این نسل شکاف سنّت و مدرنیته را ایجاد کرد. سینمای ایران در این دوران، با تأثیرپذیری از فضای جامعه و مقوله تعارض و تقابل سنّت و مدرنیته، شاهد تحولاتی در زمینه فیلمسازی، از شکوفایی عامهپسند تا ابتذال و ورشکستگی است. در این پژوهش بهشیوه توصیفی- تحلیلی، روند تولید فیلمهای سینمایی در ایران و تغییر و تحولات آن و نیز پیآمد واکنش تماشاگران بر سینما، در حکومت پهلوی دوم، سالهای 1332 تا 1357ش، بررسی میشود. یافتهی پژوهش نشان میدهد که نوسازیهای نامتوازن دوران محمدرضاشاه باعث ایجاد شکاف جامعه با حکومت گردید. شکافی که در نسل تماشاگران این دوره میان سنّت و مدرنیتهی ناشی از نوسازی اجتماعی و اقتصادی رخ داد، بر سینمای ایران و تولیدات آن نیز تأثیرگذار بود و سرانجام باعث ورشکستگی و بحران در سینما در سالهای منتهی به انقلاب اسلامی شد.
Iran's cinema changed from 1953 to 1979 due to political, economic and social changes in society. the "film Farsi" shadow in this period dominated the cinema, but movies were produced in both political and social terms. The generation raised in this period is accompanied by the economic and social modernization of Mohammad Reza Pahlavi's regime. Unbalanced modernization, class division in cities, and the migration of villagers to cities, in the mentality of this generation created the gap of tradition and modernity. Iranian cinema in this era, influenced by the atmosphere of the community and the conflict between tradition and modernity, developments in film making are from popular flourishing to triteness and bankruptcy. In this research, descriptive-analytic method, the process of producing cinematic films in Iran and its changes and the consequences of the reaction of viewers to cinema, in the Pahlavi II regime, from 1953 to 1979, are examined. Findings of the research show that unbalanced modernizations of Mohammad Reza Shah's era create a gap in society with the government. the gap in the generation of spectators of this period between tradition and modernity due to social and economic modernization was also influential in Iranian cinema and its productions and eventually, the bankruptcy and crisis had in the cinema in the years leading up to the Islamic Revolution.
خلاصه ماشینی:
0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose تماشاگران این دوره میان سنت و مدرنیته ی ناشی از نوسازی اجتماعی و اقتصادی رخ داد، بر سینمای ایران و تولیدات آن نیز تأثیرگذار بود و سرانجام باعث ورشکستگی و بحران در سینما در سال های منتهی به انقلاب اسلامی شد.
از سال ١٣٣٢ با توجه به استقبال تماشاگران که معمولا از اقشار پایین جامعه و یا به اصطلاح جنوب شهر بودند از این گونـه فیلم ها که آن را متفاوت با سبک زندگی خود می دیدند، تولیـد ایـن گونـه فـیلم هـا کـه بـه «فیلمفارسی » موسوم شدند، افزایش یافت .
مقاله حاضر متفاوت از این نوشته ها، با تأکید بر تأثیر برنامه نوسازی پهلوی دوم و تعارض سنت و تجدد بر تحولات رخ داده در عرصه سینمای ایران در سال های ١٣٣٢ تا ١٣٥٧ش ، از منظر شکاف نسلی ، واکنش نسل این دوره در برابر سینما، از تماشاگری تا اعتراض و روند فیلم سازی از شکوفایی تا ورشکستگی را، بررسی می کند.
یکی از منتقدین سینمای ایران در سال ١٣٣٣ با ارزیابی سی فیلم فارسی که تا آن زمان روی پرده آمده بود نوشت که در این فیلم ها «جـز موضـوعات یکنواخـت و بـدون هـدف ، صحنه های مکرر و خسته کننده ، بازی بی حالت هنرپیشگان و حرکـات تئـاتری بازیگرهـای تئاتر، صحنه های متشابه کاباره و زندان و بالاخره رقص و آواز ایرانی که حتی در فیلم هـای دراماتیک نیز وجود پیدا کرده ، چیز دیگری » ندیده است (افشار ١٣٣٣: ٦).