چکیده:
با توجه به ضرورت بومیسازی تغییر و تحوّلات در کشور و با اذعان به اینکه فرهنگ دینی ما غنیترین مبانی و اصول و مفاهیم تحوّل را در خود دارد؛ این پژوهش درصدد است تا در سطح خرد (رفتار فردی) در یک مطالعه کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا در یک نمونهی هدفمند از آیات قرآنی به تبیین فرآیند تحول و مدیریت آن در سازمانها بپردازد. براساس یافتهها، فرآیند تحول بر اساس انواع تغییر در جهان و انسان در دو سطح فردی و گروهی مفهومسازی شد و بر مبنای انواع تغییر مدلی ارائه شد که در آن تغییر ابتدا در سطح فردی و سپس در سطح اجتماعی رخ میدهد. عوامل موثر در تحوّل از منظر قرآن به دو دسته عوامل درونی (ایمان، عقلانیت، کمالجویی) و بیرونی (دین اسلام عالمان دین رهبری، عدالت و وحدت) و همچنین اصول حاکم بر فرآیند تحول نیز در دو سطح: فردی (عبودیت، تقوا، توکل، توبه، صبر، تخصص، قدرت، دعا، ظرفیت وجودی) و گروهی (نظارت، مشورت، آموزش، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، تشویق و تنبیه) شناسایی و دستهبندی شد. این نتایج پژوهشی میتواند مبنای برنامههای تحولی در کلیهی سازمانها مخصوصا سازمانهای آموزشی باشد.
خلاصه ماشینی:
فرایند تحول و مدیریت آن در سازمانهای آموزشی از دیدگاه اسلام زهرا سادات شاه احمد قاسمی 1 اکرم گودرزی 2 فاطمه سلیمانی 3 چکیده با توجه به ضرورت بومیسازی تغییر و تحوّلات در کشور و با اذعان به اینکه فرهنگ دینی ما غنیترین مبانی و اصول و مفاهیم تحوّل را در خود دارد؛ این پژوهش درصدد است تا در سطح خرد (رفتار فردی) در یک مطالعه کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا در یک نمونۀ هدفمند از آیات قرآنی به تبیین فرایند تحول و مدیریت آن در سازمانها بپردازد.
از طرف دیگر باید گفت بنیان هر سازمان بر پایۀ برآوردهسازی نیازها است و از آنجاییکه نیاز انسانها دائم در حال تغییر و یا میل به سمت نیاز جدید است؛ بنابراین لزوم تحوّل در سازمانها همواره دیده میشود و احساس نیاز به مدیریت بر روی این تحوّلات بیش از پیش خود را نشان میدهد (دعائی و همکاران، 1384).
گاهی تحوّل سازمانی، فرایندی برنامهریزی شده و اصولی (نظاممند) است که با بهرهگیری از ارزشها و اصول علم رفتاری کاربردی در سازمانها، در پی افزایش اثربخشی فردی و سازمانی است و گاهی نوعی فرایند تغییر در پارادایم سازمان است که به موجب آن تغییراتی عمیق در بسیاری از زیربناهای سازمان برای سازگاری بهتر با شرایط محیطی آینده و یا ایجاد شرایطی مطلوب در محیط آینده سازمان پایهریزی و به انجام میرسد (فرنچ و بل، 1385).
مفهوم تحول طبق تعریفهایی که در ابتدای مقاله شرح آن گذشت؛ تحوّل مجموعهای از نظریهها، ارزشها، استراتژیها و فنون مبتنی بر علوم رفتاری است که در فرایند تغییر برنامهریزی شده محیط کاری سازمانی بهمنظور افزایش بهبود عملکرد فردی و سازمانی، از طریق تغییر رفتار اعضای سازمان در شغلشان، بهکار گرفته میشود.