چکیده:
امروزه مراکز بزرگ تجاری بهواسطة کارکردهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مخصوص خود، پدیدة مهمی در ساختار زندگی معاصر بهشمار میروند. فروشگاهها، نهتنها بنیادی اقتصادی و نهادی اجتماعی، که نمادی فرهنگی و بازتابی از هنر، اندیشه و بنیادهای ارزشی جوامع بهشمار میروند و به دلیل کارکردهای گسترده، در سبک زندگی مردم نیز تاثیر میگذارند. این پژوهش، در مرحله اول با تحلیل مفهوم فروشگاه تراز اسلامی، با در نظر گرفتن این موضوع که دادوستد محوریترین رفتار اقتصادی در فروشگاه است، بر این محور، ابعاد مختلف فروشگاه اسلامی از جهات مختلفی همچون قیمت، مشروعیت فرایند دادوستد، طرفین، متعلق و فضای فیزیکی دادوستد را بررسی نموده و مولفهها و نماگرهای هر بعد را از متون اصیل اسلامی استخراج کرده است. در مرحلة دوم با مراجعه به نخبگان و متخصصان علومی انسانی اسلامی، از روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)، به اولویتبندی 81 نماگر برای فروشگاه تراز اسلامی پرداخته است و وزن نهایی هر یک را مشخص کرده است.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش، در مرحله اول با تحلیل مفهوم فروشگاه تراز اسلامی، با در نظر گرفتن این موضوع که دادوستد محوریترین رفتار اقتصادی در فروشگاه است، بر این محور، ابعاد مختلف فروشگاه اسلامی از جهات مختلفی همچون قیمت، مشروعیت فرایند دادوستد، طرفین، متعلق و فضای فیزیکی دادوستد را بررسی نموده و مؤلفهها و نماگرهای هر بعد را از متون اصیل اسلامی استخراج کرده است.
بر این پایه، مهمترین مؤلفههای اسلامی و نماگرهای آن عبارتند از: مؤلفهها و نماگرهای بعد اول: فرایند دادوستد در فروشگاه اسلامی مقصود از «فرایند دادوستد»، روشی است که افراد برای سلطه بر اموال در بازار به کار گرفتهاند (عیوضلو، 1384، ص 86) که در ادبیات اسلامی، با تعبیر «کسب» یا «اکتساب» از آن یاد میشود.
با توجه به تعریف بالا، تکریم مشتری مجموعه اعمالی است که در یک مبادله، از سوی عرضهکنندة کالا یا خدمت انجام میشود و هدف آن، تأمین منافع و خواستههای مشروع مشتری، به طور احسن در برابر دریافت قیمت است، بهگونهایکه رضایت مشتری در چارچوب رعایت اخلاق، روابط و ضوابط اسلامی تأمین گردد و به کرامت ذاتی و اکتسابی او خللی وارد نشود.
ازآنجاکه دادوستد محوریترین رفتار اقتصادی در فروشگاه است، با توجه به این محور، پنج بعد برای بیان ویژگیهای فروشگاه تراز اسلامی از جهت قیمتگذاری، مشروعیت فرایند دادوستد، طرفین دادوستد، متعلق دادوستد و فضای فیزیکی دادوستد مطرح میشود.