چکیده:
قانون اساسی نتیجۀ ارادۀ قدرت برتری به نام قوۀ مؤسس است که در رأس سلسلهمراتب قوانین قرار دارد. ازاینرو، لازم است علاوهبر پیچیدگی سازوکار بازنگری در قانون اساسی نسبت به قوانین عادی، در زمینۀ مفاد بازنگری نیز الزاماتی مورد توجه قرار گیرد. برخی قوانین اساسی پارهای از موضوعات را از شمول بازنگری ممنوع و استثنا میکنند که نگارندگان بازنگری این موارد را «بازنگری بنیادین قانون اساسی» تعبیر میکنند. بازنگری بنیادین قانون اساسی عبارت است از بازنگری و تغییر در اصول و مفادی که شاکله و مبانی یک نظام حقوق اساسی را تشکیل میدهند. بازنگری بنیادین ناظر بر تغییر در یکسری از ارزشها و مبانی بنیادین و اصول فرادستوری در قانون اساسی است. در مقالۀ حاضر در پاسخ به این پرسش که مبانی بازنگری بنیادین قانون اساسی با تأکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ نگارندگان با بهرهمندی از شیوۀ توصیفی – تحلیلی، به بررسی و تحلیل موضوع پرداختهاند و از منظر ایشان، استثنا کردن موضوعاتی از قلمرو بازنگری قانون اساسی قابل انتقاد و خدشه است. به اعتقاد نگارندگان قانونگذار اساسی ایران، در توسعۀ اصول فرادستوری بهویژه پایههای ایمانی، اهداف جمهوری اسلامی، جمهوری بودن حکومت و برخی دیگر از قیود با پذیرش اینکه اصل نظام حقوقی- سیاسی مبنیبر مردمسالاری دینی باید مورد احترام و صیانت مقام بازنگریکننده باشد، افراط کرده است. دربارۀ مبانی نظری بازنگری بنیادین قانون اساسی دو نظر (احترام به حق تعیین سرنوشت و عدم درج محدودیت و دیگری، در نظر گرفتن محدودیتهای بازنگری با توجه به محتوای هر نظام حقوقی- سیاسی) قابل طرح است. فرضیۀ نگارندگان مقالۀ حاضر آن است که قانونگذار قانون اساسی بدون افراط در ایجاد چارچوبهای ساختاری، حق تعیین سرنوشت ملت را محترم بشمارند و اصول کلی مدنظر خویش را ارائه دهند. از جمله امتیازهای این مقاله، تحلیل قیود غیرقابل بازنگری براساس شاخصهای نظری است.
The constitution is the result of the will of the supreme power in the name of the founder, which is at the head of the hierarchy of laws. Hence, the review of the constitution is often different and more complex than ordinary law. A fundamental review is the change in a number of fundamental values and underlying principles in the constitution. In the present article, in answer to this question, which are the basics of the fundamental review of the constitution, especially with emphasis on the constitution of the Islamic Republic of Iran, the authors have studied and analyzed the subject using the descriptive-analytical research method and, from his point of view, the exception It is possible to criticize the issues of constitutional review. According to the writers of the main legislator of Iran, the development of superstitious principles, especially the foundations of faith, the goals of the Islamic Republic, the republicance of the state and some other constraints, by accepting that the principle of the political system based on religious democracy must be respected and safeguarded by the reviewing authority, is extreme. Has been.
خلاصه ماشینی:
در مقالـۀ حاضر در پاسخ به اين پرسش که مباني بازنگري بنيادين قانون اساسـي بـا تأکيـد بـر قـانون اساسـي جمهوري اسلامي ايران چيست ؟ نگارندگان با بهره مندي از شيوة توصـيفي – تحليلـي، بـه بررسـي و تحليل موضوع پرداخته اند و از منظر ايشان ، استثنا کردن موضوعاتي از قلمرو بازنگري قـانون اساسـي قابل انتقاد و خدشه است .
به اعتقاد نگارندگان قانونگذار اساسي ايران ، در توسـعۀ اصـول فرادسـتوري به ويژه پايه هاي ايماني، اهداف جمهوري اسلامي، جمهوري بودن حکومت و برخـي ديگـر از قيـود بـا پذيرش اينکه اصل نظام حقوقي- سياسي مبنيبر مردم سالاري ديني بايد مورد احترام و صيانت مقـام بازنگريکننده باشد، افراط کرده است .
نگارندگان از بازنگري در اين موارد تحت عنوان «بـازنگري بنيـادين قـانون اساسـي» يـاد کرده و با پذيرش امکان بازنگري در چارچوب هاي اصلي قانون اساسـي درصـدد پاسـخ بـه ايـن پرسش برآمده اند که مباني بازنگري بنيادين در قانون اساسي به ويژه با تأکيد بـر قـانون اساسـي جمهوري اسلامي ايران چيست ؟.
مقالۀ حاضر همان طورکه از عنوانش پيداست ، بـه مطالعه و بررسي مباني نظري بازنگري بنيادين قانون اساسي بـه ويـژه در نظـام حقـوق اساسـي جمهوري اسلامي ايران پرداخته است .
در مقالۀ حاضر در پاسخ بـه ايـن پرسش که مباني بازنگري بنيادين قانون اساسي به ويژه بـا تأکيـد بـر قـانون اساسـي جمهـوري اسلامي ايران چيست ؟، بررسي ميشود.
تعاريف و مفاهيم نخست به اختصار محدوديت هاي بازنگري بنيادين قانون اساسي ايران بيان ميشود و شايان ذکر است که در خلال مقاله تبيين کامل تري در مورد اين موارد ارائه خواهد شد.