چکیده:
طبق آیه پنجاه سوره احزاب که در بیان احکام ازدواجهای پیامبر (ص) میباشد، اینکه زنی خودش را به پیامبر هبه کند، حلال دانسته شده است. مفسران در وجه اختصاص هبه نفس به پیامبر، وقوع تاریخی چنین نکاحی و شرایط آن، نظرات متفاوتی دارند. همچنین اختصاص این حکم به پیامبر، زمینه طرح شبهاتی، از جمله تلاش در تأمین خواسته نفسانی و سوء استفاده از موقعیت اجتماعی شده است. در این نوشته با روش روایی و مراجعه به منابع تاریخی و تفسیری، به تفسیر آیه پرداخته و با استناد به شواهد تفسیری، تاریخی و عقلی، شبهات مربوط بررسی شده است. ضمن مبرا دانستن ساحت نبوی از هواپرستی، این آیه در مقام تصحیح سنت جاهلی در هبه زنان دانسته شده که با اختصاص آن به پیامبر و اشتراط پذیرش ایشان، تأکیدی بر انحصار تأمین نیاز جنسی در ازدواج دارد. جواز مشروط نکاح هبهای، بهنوعی نسخ و حذف تدریجی آن است. این آیه، گواهی بر پاکدامنی پیامبر و تلاش ایشان در ابلاغ رسالت الهی است.
According to the fiftieth verse of Al-Ahzab Chapter which is about the Pophet's (P.B.U.H) matrimonial rules, it is lawful that a lady donates herself to the Prophet. Exegetes of the Qur'an disagree on the issues of the degree of such a donation to the Prophet, and the historical background of such a marriage and its conditions. Likewise, allocating such a rule merely to the Prophet has raised the grounds for misgivings such as the Prophet's attempt to follow his inclinations and to misuse his social position. Having used a narration-based method and by referring to historical and exegetical resources, this writing has interpreted this verse using exegetical, historical and rational evidences and has attempted to study the related misgivings. Believing that the Prophet is free from following his own inclinations and passions, this verse is to amend the ignorant and uncivilized tradition of that time in donating ladies and to emphasize that allocating this tradition to the Prophet given he has accepted such a donation has highlighted the issue of sexual intercourse in marriage. The conditional permission for donated marriage is related to its gradual withdrawal and consequently to its abrogation. This verse confirms the Prophet's chastity and his attempt to accomplish his divine mission.
خلاصه ماشینی:
هدف اصلي اين نوشته در تفسير اين فقره از آيه شريفه ، پاسخ به اين پرسش هاست که مراد از هبه نفس از سوي زنان مؤمن به رسول خدا چيست و اين بخش از آيه شريفه چه تفسيري دارد؟ آيا هبه نفس سابقه تاريخي پيش از پيامبر داشته است ؟ آيا هبه نفس از سوي زنان به پيامبر اختصاص دارد؟ و ثمره اختصاص اين حکم چيست ؟ آيا هبه نفس ، امري متفاوت از ازدواج است يا همان ازدواج يا نوعي از آن است ؟ و در اين صورت چه تفاوت هايي در الفاظ وقوع يا ساير احکام با ازدواج خواهد داشت ؟ در بخش دوم و بررسي شبهات مطرح عليه پيامبر به جهت حکم اختصاصي هبه نفس ، در پي پاسخ به اين پرسش ها خواهيم بود که علت اختصاص چنين حکمي به پيامبر چيست ؟ آيا اين حکم اختصاصي، واقعاً تلاشي در تأمين نياز جنسي ايشان است ؟ آيا واقعاً اين حکم مزيتي را در تأمين نياز جنسي ايشان ايجاد کرده است ؟ و همچنين آيا از نظر تاريخي، بهره گرفتن ايشان از اين حکم اختصاص در جهت تأمين نياز جنسي ثابت شده است ؟ پيشينه اصطلاح «هبه نفس » برگرفته از تعبير قرآني «إنْ وهبت نفْسها للنّبيِّ» در آيه ٥٠ سوره احزاب است و گاه از آن به نکاح هبه اي تعبير ميشود که مراد از آن ، نکاحي است که با بخشيدن مهريه از سوي زن محقق ميشود (حسيني جرجاني، ١٤٠٤ق ، ص ٣٩٧) و به گفته برخي، نياز به رضايت ولي و شهود نيز ندارد (ابن کثير، ١٤١٩ق ، ج ٦: ص ٣٩٤؛ ميبدي، ١٣٧١ق ، ج ٨: ص ٦٩).