چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای ذهن آگاهی بر سازگاری و سلامت روان دانش آموزان انجام شد. برای این منظور از بین تمامی هنرستانهای کار و دانش دخترانه ناحیه 2 استان قزوین در سال تحصیلی 94-93، 40 دانش آموز با روش نمونهگیری تصادفی خوشه ای بعنوان نمونه پژوهش انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش مهارتهای ذهن آگاهی قرار گرفت؛ و مقیاس سازگاری دانش آموزان و پرسشنامه سلامت روان کیز بعنوان ابزار پژوهش در هر دو گروه آزمایش و کنترل در دو مرحله (قبل و بعد از آموزش) استفاده شد. در پایان دادههای جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس (آنکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ که یافتههای به دست آمده نشان داد بین نمرات پیش آزمون پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به این معنا که آموزش مهارتهای ذهن آگاهی موجب افزایش سازگاری (اجتماعی، عاطفی، آموزشی) و سلامت روان دانشآموزان شده است. بنابراین با توجه به یافتههای پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت آموزش مهارتهای ذهن آگاهی میتواند به عنوان یکی از روشهای موثر بر سازگاری و سلامت روان دانش آموزان مورد استفاده مربیان و همچنین مشاوران و درمانگران قرار گیرد.
The present study aimed to determine the effectiveness of mindfulness skills training on adjustment and mental health of students. The statistical population consisted of all female students of vocational schools in District 2 of Qazvin in the 2014-2015 academic year, 40 of whom were selected as the sample using cluster random sampling method and randomly assigned to the test and control groups. Then, participants in the test group received mindfulness skills training for eight weeks. Participants of both groups filled out the Adjustment Inventory for School Students and mental health questionnaire before and after the training. The obtained data were statistically analyzed using ANCOVA. The results showed that there was a significant difference between the test and control groups in terms of the mean scores before and after the training. Accordingly, mindfulness skills training improved the adjustment (emotional, educational, and social) and the mental health of students. Therefore, it can be concluded that mindfulness skills training can be applied by instructors, counselors, and therapists as a method which improves the adjustment and mental health of students.
خلاصه ماشینی:
در واقع سلامت رواني عبارت است از رفتار موزون و هماهنگ با 1 mental health 2 Baksheev, Robinson, Cosqrave, Baker & Yung جامعه ، شناخت و پذيرش واقعيت هاي اجتماعي و توانايي سازگاري با آنها و شکوفايي استعدادهاي ذاتي (بهادري خسروشاهي و هاشمي نصرت آبادي، ١٣٩٠).
چندين پژوهش ، اثربخشي آموزش مهارتهاي ذهن آگاهي را بر ساير متغيرهايي همچون اضطراب اجتماعي و نگرش هاي ناکارآمد نوجوانان (بيرامي، موحدي، عليزاده گوردال ، ١٣٩٤)، 4 خودکنترلي و کمک طلبي دانش آموزان (اشرفي ورجوي، ١٣٩٤)، عزت نفس (يوسفيان و اصغري پور، ١٣٩٢)، استرس مطالعه (دوايب و ديگران ، ٢٠١٣)، اختلالات اضطرابي (والستد، سيورتسن و نيلسون ٥، ٢٠١١)، نشانه هاي خلق آسيب پذير و اضطراب (تاني، لوتان و برنستين ، 6 ٢٠١٢)، مورد بررسي و تأييد قرار داده اند.
با توجه به مطالب فوق و پژوهش هاي انجام شده مبني بر اينکه آموزش مهارت هاي ذهن آگاهي جرئت ورزي دانشجويان مضطرب (عرب قايني و همکاران ، ١٣٩٦)، شادکامي (هاشمي و ماهور، ١٣٩٥)، عزت نفس و کنترل استرس (يوسفيان و اصغري پور، ١٣٩٢)، شفقت بر خود، عاطفه مثبت ، بهزيستي و کيفيت زندگي، تحمل هيجاني و سلامت روان (بائر، ٢٠٠٣، کابات ذين ، ٢٠٠٣؛ روزنزويگ و همکاران ، ٢٠٠٣) را افزايش و عاطفه منفي، نشخوارگري، علائم استرس ، اضطراب ، رفتار اجتنابي(بيشاب و همکاران ، ٢٠٠٤) را کاهش مي دهد؛ و با توجه به اهميت دوره نوجواني و نقش نوجوانان در آينده کشور، پژوهش حاضر با هدف تعيين آموزش مهارت هاي ذهن آگاهي بر سازگاري (عاطفي، آموزشي، اجتماعي) و سلامت روان دانش آموزان انجام شد.