چکیده:
مفهوم بومشناسی سیاسی شهر بامعادل سازی مفاهیم زیستی در ارتباط با شهر، به مطالعه و بررسی روابط متقابل فرآیندهای سیاسی، زیست محیطی و اقتصادی و نقش کمبود منابع در فضای داخلی شهر میپردازد و در قالب آن میتوان اثر ساختار اجتماعی بر محیط زیست شهری را درک کرد. هدف این تحقیق بررسی و تحلیل توسعه فضایی مناطق 22 گانه شهر تهران و تاثیر آن بر شرایط زیست محیطی مناطق میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده است که برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز از روش اسنادی (کتابخانه ای) استفاده شده است. تعداد شاخصها برای بررسی توسعه فضایی 42 مورد بوده است. این شاخصها در 6 بعد اصلی اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیربنایی، امنیتی، فرهنگی گنجانده شده است و 4 شاخص نیز برای ارزیابی شرایط زیست محیطی در سطح مناطق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. برای تحلیل دادهها و ارزیابی شرایط توسعه فضایی و زیست محیطی کلانشهر تهران از مدل AHP و تحلیل عاملی استفاده شده است. در سنجش میزان تاثیرگذاری توسعه فضایی بر شرایط زیست محیطی از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. برای مدلسازی فضایی از رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) و رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS) استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که بین مناطق شهر تهران شکاف فضایی شدیدی وجود دارد، همچنین شرایط زیستی محیطی با شاخصهای کالبدی، اقتصادی و اجتماعی همبستگی فضایی بالایی دارد. به طوریکه متغیر اجتماعی با مقدار 0.63 و متغیرهای کالبدی و فرهنگی با مقدار 0.37 و 0.36 بیشترین تاثیرگذاری را در کیفیت زیست محیطی مناطق دارند.
خلاصه ماشینی:
همچنین بررسی نتایج تحقیقات جنسن و همکارانش در مقاله «کیفیت زندگی و امکانات جنگل شهری با اسـتفاده از سیسـتم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور» در ایندیانای آمریکا، پرکینز، هاینن و ویلسون در مقاله «دسترسی ناعادلانه برای احیای جنگلـی: اثـر اقتصاد سیاسی شهر بر تصرف مسکن و جنگل شهری» در میلواکی، اسکایدو و همکـاران در مقالـه «ویژگـی هـای اجتمـاعی-اقتصـادی و مدیریتی جنگل های شهری سانتیاگوی شیلی» هاینن ، پرکینز و روی در مقاله « اکولوژی سیاسـی توزیـع نـامتوازن شـهری: اثـرات اقتصـاد سیاسی نژاد و قومیت در تولید نابرابری محیطی در میلواکی» ، کان وی، شاکیل و اتاله (٢٠١١) در مقاله «گـروه هـای اجتمـاعی و عملکـرد جنگل های شهری: نیروی های محرک تاج پوشش نامتوازن » در منطقه شهری تورنتو بزرگ و کرمی(١٣٩١) در مقالـه «بایسـته هـای بـوم شناسی سیاسی شهر: الگوی توزیع تاج پوشش درختی و نابرابری فضایی در شهر تهران نشان می دهد: الگوی استخراج شده توزیع فضـای سبز و تاج پوشش درختی، رابطه مستقیمی با ویژگی های اقتصادی-اجتماعی ساکنان و کیفیت محیط در مناطق شهری مورد مطالعه داشـته است و شرایط اقتصاد سیاسی، الگوی مالکیت و در نابرابری توزیع فضای سبز و جنگل شهری در مناطق مورد مطالعه داشته اند؛ و سیاست - های شهرداری و دولت برای توسعه فضای سبز و احیای جنگل های شهری در محله های مرفه تر شهرهای مورد مطالعه موفـق تـر عمـل کرده و میزان مشارکت شهروندان در این زمینه نیز بیشتر بوده است .
برای این منظور ابتدا میزان ارتباط و تأثیرگذاری شاخص های عدالت فضایی بر شرایط زیست محیطی از رگرسیون چند گانه استفاده شده است .