به گزینی و خلق واژگان و تعابیر خاص در نهج البلاغه مقاله

یکی از مهمترین جنبه‌های شاخصه‌های ادبی– بلاغی زبان نهج‌البلاغه اشتمال آن بر واژگان، ترکیب‌ها و تعابیر خاص است. این مقوله در دو سطح به‌گزینی‌ها و خلق واژگان و تعابیر خاص در کلام امام(ع) قابل بررسی است. به‌گزینی‌های نهج-البلاغه اختصاص دارد به به‌گزینی در انتخاب واژگان و کلمات و انتخاب تعابیر و عبارات خاص که امام(ع) از بین انواعی از واژگان دارای معنای نزدیک به هم و یا هم‌معنا، به‌گزینی کرده و یک واژه را به بهترین صورت و مناسب‌ترین وجه از نظر معنا و ظاهر انتخاب می‌نماید که با بررسی فروق‌اللغوی می‌توان دقت این انتخاب و گزینش امام(ع) را کشف نمود. خلق تعابیر و واژگان جدید در نهج‌البلاغه، استخراج آن دسته از کلمات و تعابیر خاص در نهج‌البلاغه است که امام(ع) آنها را برای اولین بار به‌کار برده و یا در معانی خاصی که قبلا استعمال نمی‌شده به کار گرفته‌اند، در وجهی دیگر از خلق واژگان و تعابیر در نهج‌البلاغه، نوگزینی‌های امام علی(ع) است که در آن فرایند یک وا‌ژه‌ی موجود در زبان عربی را انتخاب شده و مفهوم جدیدی به آن اعطا می‌شود که بی‌ارتباط با مفهوم اولیه نیست و این فرایند از شاهکارهای نهج‌البلاغه محسوب می‌شود. غرابت واژگان و عباراتی که امام(ع) را در استفاده از آنها منفرد کرده و پس از استفاده ایشان رایج شده نیز از نمونه‌های دیگر خلق تعابیر و واژگان در نهج‌البلاغه است که نشانه‌ای بر مرجعیت ادبی امام علی(ع) می‌باشد