چکیده:
یکی از راهکارهای تحقق ایده بانکداری اسلامی، ایجاد الگوی مطلوب هیات نظارت در بانکداری اسلامی است. در سالهای اخیر در جهان اسلام این ایده با ایجاد و شکلگیری هیات شرعی محقق شده است. این نهاد در اکثر جوامع اسلامی به اشکال مختلفی اجرا شده که مدلهای هیات شرعی در سطح بانک مرکزی، در سطح دولت، در سطح شورای علما و در سطح مجامع دانشگاهی و بازاری از آن جمله اند. این تحقیق برآن است تا مدلهای فوق را بر مبنای شاخصهایی مانند استقلال، نوع رابطه هیات شرعی با بانک مرکزی و دولت، عدم تعارض در عملکرد هیات و مرجع تعیینکننده اعضای هیات شرعی، تحلیل نماید و در نهایت مدل برتر و الگوی مطلوب هیات شرعی در بانکداری اسلامی را تعیین نماید؛ روش تحقیق به شیوه میدانی انجام شده است که، ابتدا با نظر سنجی از خبرگان (45 نفر از دانشجویان رشته اقتصاد مقطع دکتری و 15 نفر از اساتید اقتصاد) از میان شاخصهای طرح شده در پرسشنامه، شاخصهای فوق گزینش و سپس به وزن دهی شاخصهای انتخاب شده پرداخته اند. نتایج تحقیق با استفاده از تکنیک AHP )تحلیل سلسله مراتبی) رتبهبندی و حاکی از آن است که مدل پیشنهادی، افزون بر استقلال و عدم تعارض در عملکرد، از مسئولیت مشورتی، نظارتی و اجرایی در امور فقهی و شرعی در سطح روابط با بانک مرکزی و دولت نیز برخوردار است و میتواند بستر تحکیم و تعمیق بانکداری اسلامی را فراهم نماید.