چکیده:
سلامت از شاخصهای اصلی توسعهیافتگی محسوب میشود و سرمایهگذاری در این بخش تأثیر مستقیم بر رفاه و رشد اقتصادی دارد. تأثیر افزایش هزینههای سلامت بر عملکرد اقتصادی و اجتماعی افراد جامعه و به ویژه اهمیت آن در تأمین و تضمین توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته از گذشته تاکنون مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران بوده است. سلامت یکی از شاخصهای سرمایه انسانی است که باعث افزایش بهرهوری نیروی کار و در نتیجه افزایش رشد و توسعه اقتصادی میشود. بدین منظور، الگوهای زیادی تلاش نمودند تا بتوانند عوامل مؤثر بر رشد هزینههای سلامت را شناسایی و نحوه اثرگذاری آنها را توضیح دهند، که کمبود یا نارسایی در ارائه خدمات بهداشت و درمان در هر کشور به منزله یکی از نقاط ضعف دولتها محسوب میشود. از چالشهای حوزه سلامت شناسایی عوامل تعیینکننده مقدار منابعی است که کشور برای مراقبتهای سلامت اختصاص میدهد که درآمدهای مالیاتی و نفتی از این عوامل اثرگذار میباشند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر درآمدهای مالیاتی و نفتی بر هزینههای سلامت در ایران است که در این مطالعه به روش سری زمانی ARDL و با استفاده از دادههای سالانه طی دوره 1394- 1364 انجام شده است و در انجام محاسبات، از نرمافزار Eviews10 بهره گرفته شده است. نتایج تخمین نشان میدهد که بین درآمدهای مالیاتی و نفتی و هزینههای سلامت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین براساس نتایج تخمین، ضریب متغیرهای نرخ شهرنشینی و تولید ناخالص داخلی سرانه اثر مثبت و معنادار و ضریب متغیرهای نابرابری درآمدی و آموزش اثر منفی و معناداری بر هزینههای سلامت در ایران دارند.
خلاصه ماشینی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسي اثر درآمدهاي مالياتي و نفتي بر هزينه هاي سلامت در ايران است که در اين مطالعه به روش سري زماني ARDL و با استفاده از داده هاي سالانه طي دوره ١٣٩٤- ١٣٦٤ انجام شده است و در انجام محاسبات ، از نرم افزار Eviews١٠ بهره گرفته شده است .
همچنين به دليل ناپايا بودن برخي سريهاي زماني در اين مطالعه و با ترديدي که در اقتصادسنجي به کارايي آزمون هاي ريشه واحد براي تشخيص پايايي يا ناپايايي متغيرهاي اقتصادي وجود دارد، در اين تحقيق از تکنيک خود رگرسيون با وقفه هاي (ARDL) توزيع شونده استفاده شده است که در اين روش بدون توجه به ناپايايي متغيرها ميتوان الگوي مناسب را برآورد نمود.
در اين تحقيق با الهام از مباحث نظري و مطالعات تجربي انجام شده در زمينه هزينه هاي سلامت توسط وو و همکاران (٢٠١٤)، چو و وانگ (٢٠٠٩) و راغفر و همکاران (١٣٩٢)، فتاحي و همکاران (٢٠١٣)، سن و روت (٢٠٠٧) و سيدي کوي و همکاران (١٩٩٥) مدل برآوردي و متغيرهاي مورد استفاده در الگوي اقتصادسنجي مورد بررسي به شرح زير است : )به تصویرصفحه رجوع شود) در اين پژوهش HPCE بيانگر هزينه هاي سلامت سرانه به عنوان متغير وابسته ، متغيرهاي TAX درآمد مالياتي و OIL درآمد نفتي به عنوان متغيرهاي مستقل ، متغيرهاي UR نرخ شهرنشيني، GDP توليد يا درآمد ناخالص داخلي سرانه ، EDU آموزش و II نابرابري درآمدي نيز به عنوان متغيرهاي کنترل در نظر گرفته شده اند.