چکیده:
دین اسلام به عنوان شریعت جامع و جاودانه در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان علیهم السّلام به عنوان دینی آسان و همراه با تسهیل معرفی شده است و ادله بسیاری نیز این سمحه و سهله بودن دین را تایید میکنند. تردیدی نیست مهم ترین بخش دین که مرتبط با افعال مکلفین است، احکامی است که در دوران
غیبت توسط مجتهدان از منابع اولیه استنباط شده و در اختیار مقلدان قرار می گیرد. در عصر حاضر با توجه به فاصله زمانی فتاوا از زمان صدور آیات و روایات و نیز عوامل مختلف دیگر، فقه اسلامی به ویژه فقه امامیه با صعوبت و سختی - حداقل در برخی موارد خود- روبه رو شده است. این صعوبت ضمن ناکارآمد نشان دادن
فقه برای پاسخگویی به نیازهای معاصر انسانها، با روح حاکم بر فقه یعنی تسهیل بر مکلفین نیز سازگاری ندارد. در این نوشتار به بررسی اجمالی برخی عوامل تاثیرگذار در صعوبت برخی فتاوای فقهای امامیه پرداخته شده است. نتایج این تحقیق به طلاب جوان و فضلایی که در آستانه اجتهاد قرار دارند کمک می کند
که خود را ملتزم به روح حاکم بر فقه بدانند و گره های صعوبت را از برخی فتاوا بگشایند.
خلاصه ماشینی:
دو فصلنامه علمي- ترويجي Biannual journal of مطالعات فقه اسلامي و مباني حقوق سال سيزدهم / شماره سي و نهم / بهار و تابستان ١٣٩٨ Vol, 13/ No, 39/ Spring & Summer 2019 5-25 5-25 بررسي چرايي ناهمسويي برخي فتاواي فقهاي اماميه با روح حاکم بر فقه حسنعلي اخلاقي اميري چکيده دين اسلام به عنوان شريعت جامع و جاودانه در آيات قرآن کريم و احاديث معصومان به عنوان ديني آسان و همراه با تسهيل معرفي شده است و ادله بسياري نيز اين سمحه و سهله بودن دين را تأييد ميکنند.
ترديدي نيست که استنباط در دوران غيبت امام عصرع و به دست آوردن احکام فقهي از منابع ديني يکي از بزرگ ترين سرمايه ها و ظرفيت هاي مذهب اماميه بوده و به هيچ وجه قابل انکار نيست ، ولي از آن طرف واقعيت اين است که روح حاکم بر فقه اسلامي، تسهيل بر مکلفين بوده ، اما امروزه به واسطه علل متعدد در حوزه فتوا، بر مکلفين سخت گيريهايي ميشود که بايد به چرايي آنها پرداخت .
فقيهي که سال ها عمر و فکر و ذهن خود را صرف آشنايي و تدريس قواعد پيچيده اصول فقه کرده ٣ و در سير تاريخي اين علم ، هر روز بر وزن و پيچيدگي آن افزوده شده ١٤ است ، در نظر به ادله اوليه اسلام در حوزه استنباط حکم فقهي به فهمي خواهد رسيد که با فهم متعارف صدر اسلام فاصله زيادي دارد و مي توان به راحتي ادعا کرد مسلمان مخاطب همان حديث در صدر اسلام چنين فهمي از آن حديث نداشته است و محصول اين نگاه ، استخراج احکام داراي صعوبت براي مکلفين خواهد بود.