چکیده:
هدف این مقاله، بررسی تاثیر مولفههای سرمایه انسانی بر دستمزد شاغلان زن در بازار کار ایران است. با استفاده از ریزدادههای طرح آمارگیری هزینه-درآمد خانوارهای شهری و با بکارگیری از تکنیک رگرسیون چندک (QR)، الگوی دستمزد شاغلان زن در بخش خصوصی (حقوقبگیر خصوصی) در قالب مدل مفهومی، تصریح و برآورد شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد در چندکهای مختلف هر سه مولفه سرمایه انسانی (به خصوص تحصیلات) بر دستمزد زنان (حقوقبگیر شاغلان) در بخش خصوصی، اثر مثبت و معناداری داشته است. در بین مولفههای سرمایه انسانی، در میان چندکها، شاخص تحصیلات بیشترین اثرگذاری را دارا میباشد. یعنی اینکه از منظر بنگاههای اقتصادی خصوصی، تحصیلات بالاتر، ملاک مهمی برای پرداخت دستمزد بیشتر به شاغلان زن (در مقایسه با شاغلان مرد) میباشد. ضمن آن که در چندکهای مختلف ضرایب شاخصهای سلامت در مقایسه با سرمایههای انسانی ناشی از آموزش و تجربه، از نوسانات بیشتری برخوردار میباشد و در چندکهای پایین تر (Ql)، میزان واکنش دریافتیها به شاخصهای سلامت بیش از چندکهای بالاتر (Qh) بوده است و هر نوع تکانه از ناحیه سلامت ممکن است وضعیت دستمزد زنان شاغل را به خصوص در گروههای درآمدی پایینتر، بیشتر تحت تاثیر قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
ضـمن آن کـه در چنـدکهـای مختلـف ضـرایب شاخص های سلامت در مقایسـه بـا سـرمایه هـای انسـانی ناشـی از آمـوزش و تجربـه ، از نوسانات بیشتری برخوردار مـی باشـد و در چنـدکهـای پـایین تـر(Ql)، میـزان واکـنش دریافتیها به شاخص های سلامت بیش از چندکهای بالاتر(Qh) بـوده اسـت و هـر نـوع تکانه از ناحیه سلامت ممکن اسـت وضـعیت دسـتمزد زنـان شـاغل را بـه خصـوص در گروه های درآمدی پایین تر، بیشتر تحت تاثیر قرار دهد.
از این رو، افزایش کیفیت منابع انسانی می تواند بـه بهـره وری و رشـد اقتصـادی بلندمـدت کمک قابل تـوجهی نمایـد(Tallman and Wang، ١٩٩٤؛ Lin، ٢٠٠٣)، تـا جـایی کـه در نظریـه سرمایه انسانی نیز تفاوت میان بهره وری شـاغلین زنـان و مـردان بـا سـطح سـرمایه انسـانی توضیح داده می شود(Becker، ١٩٦٢؛ Mincer، ١٩٧٠، ١٩٧٤).
با توجه بـه محـدوده ایـن مطالعـه ، دو سـئوال مهـم مطـرح اسـت کـه عبارتنـد از اول ؛ ویژگیهای شاغلین زنان از بعد شاخص های تحصیل (آموزش )، مهارت (تجربـه ) و سـلامت بر دریافتی های زنان شاغل چه تاثیری دارد؟ دوم ، میزان واکنش و حساسیت دریـافتی هـای زنان شاغل با توجه به ویژگی های فردی و اجتماعی زنان شاغل (از بعد تحصـیل ، سـلامت و تجربه ) در وضعیت های مختلف دریافتی(درآمدی) چندک ها در سـاختار درآمـد- هزینـه خانوارها چگونه است ؟ و ضریب آهمیت کدام یک از مولفه هـای سـرمایه انسـانی شـاغلین زن بر دریافتی آنها بیشتر است ؟ پاسخ بـه ایـن سـوالات از منظـر علمـی در فراینـد تحقیـق علمی، می تواند بخشی از زوایای سطح دستمزد زنان شاغل را در بـازار کـار ایـران از منظـر سرمایه انسانی بیان دارد.