چکیده:
برای ایجاد و گسترش سلامت در فضای جامعه، کاهش احساس انزوای اجتماعی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر انزوای اجتماعی بر سلامت شهروندان شهر مشهد انجام شده است. چارچوب نظری این پژوهش، ترکیبی از مجموعه نظریات دورکیم، تحلیل شبکه و رویکرد تنهایی است. روش این تحقیق مبتنی بر پیمایش از نوع توصیفی و همبستگی بوده و جمع آوری داده ها به کمک پرسشنامه استاندارد سلامت SF_36 و پرسشنامه محقق ساخته انزوای اجتماعی صورت گرفته و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده است. پرسشنامه در سطح شهر مشهد توزیع و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اجرا شده و یافته های تحقیق با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مبتنی بر نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج توصیفی حاکی از آن است وضعیت سلامت شهروندان به طور کلی در سطح بالاتر از حد متوسط (17/77 از نمره 100) و انزوای اجتماعی شهروندان نیز در حد متوسطی (03/52 از نمره 100) قرار دارد. نتایج استنباطی نیز بیانگر این موضوع است که رابطه منفی و معناداری (619/0-) بین انزوای اجتماعی و ابعاد آن با سلامت وجود دارد. میزان همبستگی (619/0-) بین این دو متغیر در سطح متوسط است. همچنین بین سطح سلامت بر حسب جنسیت و وضعیت اشتغال شهروندان، تفاوت معناداری مشاهده می شود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد متغیرهای مستقل مجموعا 36% از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که متغیر تنهایی اجتماعی بیشترین اثر مستقیم (352/0-) و متغیر احساس عجز بیشترین تاثیر غیرمستقیم (191/0-) را در تبیین متغیر سلامت دارند.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر انزوای اجتماعی بر سلامت شهروندان شهر مشهد انجام شده است.
نتایج استنباطی نیز بیانگر این موضوع است که رابطه منفی و معناداری (619/0-) بین انزوای اجتماعی و ابعاد آن با سلامت وجود دارد.
بین سلامت اجتماعی و بیگانگی اجتماعی نیز رابطة معکوس و معناداری وجود دارد مقایسه احساس تنهایی و سلامت عمومی در سالمندان ساکن خانواده و سرای سالمندان مناطق شمال شهر تهران همتی علمدارلو و دیگران (1388) پیمایش زندگی با سایر اعضای خانواده بر سلامت جسمانی و روانی سالمندان تأثیر مثبت دارد.
همچنین نتایج سایر فرضیهها نشان داد که بین وضعیت اشتغال از نظر سلامت تفاوت معناداری وجود داشت و افراد شاغل از سلامت بیشتری نسبت به افراد غیر شاغل برخوردار بودند که با نتایج حاصل از بررسی افشانی و شیری محمدآباد (1394)، یزدانپناه و نیکورز (1394)، کییز و شاپیرو (Keyes & Shapiro, 2004) همسو است.
بنابراین با توجه به نتایج مؤلفه های تأثیرگذار از تحلیل رگرسیون در ارتباط با کاهش انزوای اجتماعی و تقویت سلامت شهروندان میتوان پیشنهادهایی عملیاتی و کاربردی را برای حوزه برنامهریزان اجتماعی و فرهنگی به طور خلاصه اینگونه نوشت: اجرای برنامههای جمعی و اجتماع محور در راستای کاهش انزوای اجتماعی توسط ادارات ذیربط نظیر سازمان فرهنگی-تفریحی شهرداری و ارشاد و دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری برنامهریزی برای بهینهسازی استفاده از اوقات فراغت بویژه برای زنان و جوانان توسط سازمانها و نهادهای مرتبط افزایش فضاهای تعاملات اجتماعی در سطح شهر نظیر فرهنگسراها و کتابخانههای عمومی منابع _ اﻓﺸﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ، و دیگران (1393).