چکیده:
نظام خدمات کشوری بخش اصلی و محوری نظام «اداره عمومی» هر کشور است. نظام اداره عمومی، ذیل سنت دولت یا الگوی حکمرانی در هر کشور شکل می‌گیرد . به دلیل تفاوت‌های نهادی- تاریخی، فرهنگی و الگوی حکمرانی مخصوص، نظامهای خدمت کشوری غربی با وجود مشابهت‌ها، دارای ویژگی‌های متمایزی هستند که مبنای دسته‌بندی آنها به دو گروه نظامهای انگلیسی- امریکایی و نظامهای اروپایی قارهای شده است. نظام خدمت کشوری در این کشورها مجموعه‌ای است از ساختارها، قوانین و مقررات و نیروی انسانی که نسبت آنها با مقامات سیاسی، جامعه مدنی و شهروندان، دیوان سالاری ویژه‌ای را شکل می‌دهد که در چارچوب آن، مفهوم و گستره خدمت کشوری و حقوق و تکالیف مستخدمان تعیین و در بستر تحولات داخلی و بین‌المللی دچار تغییر میشود. این مقاله، به شیوه‌ای تحلیلی- توصیفی درپی یافتن مبانی و منابع این سنت و تغییر در نظامهای خدمت کشوری در کشورهای غربی است.
خلاصه ماشینی:
گفته میشود «مستخدمان کشوری در معنی واقعی همچون گوشت بر پیکر استخوانی دولت هستند» ( ٥ :٢٠٠٧,Raadschelders et al)؛ پس باید پرسید مستخدمات کشوری چه کسانی هستند و در کدام چارچوب نهادی و فرهنگی عمل میکنند؟ تغییر محیط نهادی، تحولات اجتماعی و ملاحظات عینی روز تا چه اندازه بر نظام خدمات کشوری تأثیر مینهد؟ نظام خدمت کشوری بخش اصلی و محوری در «اداره عمومی »٢ هر کشور است و ذیل مباحث این رشته از دانش اداری مطرح میشود.
در سنت انگلو- امریکایی، «"حرفه " اداره عمومی برخلاف نظامهای قارهای بیشتر درباره مدیریت و سیاستگذاری است تا حقوق؛ اما «این تأکید بر مدیریت به جای حقوق برای انجام امور عمومی بدین معنی نیست که غیرقانونی عمل کردن، مطلوب بوده و یا تحمل میشود؛ بلکه تنها متضمن این معنی است که موضوعات حقوقی در حیطه کاری متخصصان است و نه مدیران؛ مدیران در وهله اول به دنبال اجرای برنامه های خود هستند و تنها در صورت ضرورت مشاوره حقوقی طلب میکنند ....
(٤٩ :٢٠١١,Horton) الگوی اداری- سیاسی بریتانیا در مستعمرات سابق یعنی کانادا، استرالیا و نیوزلند که استقلال آنها از این کشور به تدریج و صلح آمیز بوده، ریشه دوانده است ؛ تا امروز همگی آنها دارای یک سیستم پارلمانی با مجریه قوی، یک نظام خدمت کشوری مبتنی بر شایستگی و ارتقای سلسله مراتبی و اشکال و ابزارهای مشابه پاسخگویی عمومی نظیر مسئولیت وزارتی و موازین اخلاقی بخش عمومی هستند.
(
, 
, 
)
