چکیده:
پژوهش حاضر که از نوع توصیفی-تحلیلی است با اتخاذ رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی و با هدف شناسایی ساختار ژانر به بررسی ترانههای اجتماعی موسیقی پاپ فارسی می‌پردازد تا به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که ساختار ژانر در ترانههای اجتماعی فارسی چیست؟ ترانه‌سرایان زن و مرد چگونه از رمزگان زبانی و منابع نشانه‌ای در بیان قصد اجتماعی خود استفاده کرده‌اند؟ و هویت فرستنده و گیرندۀ پیام در ترانههای اجتماعی چگونه بازنمایی شده است؟ به این منظور، 6 ترانه اجتماعی (از 3 ترانه‌سرای زن و 3 ترانه‌سرای مرد) به روش نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند انتخاب شدند. بر مبنای یافته‌ها مضامین پرکاربرد در ترانههای اجتماعی میهن‌دوستی، پیوستگی قومی و ملی، اختناق و لزوم اصلاح امور هستند. در ترانههای اجتماعی سه ساختار عمده شناسایی شده است: توصیف وضعیت اجتماعی-سیاسی غالباً با ارجاع به گفتمان اختناق و یأس؛ اقناع مخاطب با تأکید بر هویت ملی، قومی و جنسیتی؛ و پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای آینده با بهره‌گیری از گفتمان امید. در بخش توصیف وضعیت، هویت فرستندۀ پیام در قالب راوی، در بخش اقناع با تأکید بر هویت ملی و جنسیتی و در بخش برنامه‌ریزی برای آینده در قالب کنشگر فعال بازنمایی شده است. گیرندگان پیام نیز غالباً با تأکید بر هویت ملی، جنسیتی یا قومی مشخص شده‌اند. در ترانه‌سرایان زن، هویت زنانه و نقش کنشگری زنان به نحوی عامدانه برجسته شده است. بررسی رمزگان نشان می‌دهد تنوع نشانه‌ها در نظام‌های گذرایی و وجه در مردان بیشتر از زنان بوده است؛ با این حال، از منظر جهت، مردان تنها از بندهای معلوم در ترانههای خود استفاده کرده‌اند.
خلاصه ماشینی:
نشانه شناسی ترانه های اجتماعی فارسی : مطالعۀ چند نمونه شاخص عارف محمد امیری * آتوسا رستم بیک تفرشی * 1 * چکیده پژوهش حاضر که از نوع توصیفی -تحلیلی است با اتخاذ رویکرد نشانه شناسی اجتماعی و با هدف شناسایی ساختار ژانر به بررسی ترانه های اجتماعی موسیقی پاپ فارسی می پردازد تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که ساختار ژانر در ترانه های اجتماعی فارسی چیست ؟ ترانه سرایان زن و مرد چگونه از رمزگان زبانی و منابع نشانه ای در بیان قصد اجتماعی خود استفاده کرده اند؟ و هویت فرستنده و گیرندۀ پیام در ترانه های اجتماعی چگونـه بازنمـایی شده است ؟ به این منظور، ٦ ترانه اجتماعی (از ٣ ترانه سرای زن و ٣ ترانه سرای مـرد) بـه روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شدند.
بررسی رمزگان نشان می دهد تنوع نشانه ها در نظـام هـای گـذرایی و وجـه در مردان بیشتر از زنان بوده است ؛ با این حال ، از منظر جهت ، مردان تنها از بندهای معلوم در ترانه های خود استفاده کرده اند.
در این پژوهش تلاش می شود به این پرسش ها پاسخ داده شود: ساختار ژانر در ترانـه هـای اجتماعی فارسی چگونه تعریف می شود؟ ترانه سرایان زن و مرد چگونه از رمزگان زبـانی و منابع نشانه ای در بیان قصد اجتماعی خود استفاده کرده اند؟ و هویت فرستنده و گیرندۀ پیام در ترانه های اجتماعی چگونه بازنمایی شده است ؟ ٤.
(
, 
, 
)
