چکیده:
بلایای طبیعی و انسانی بخش گریزناپذیری از حیات است که ابعاد گوناگون زندگی انسانها را تهدید میکند. امروزه با افزایش میزان بحران آب در جهان، توجه جامعۀ بینالمللی به موضوع امنیت آب جلب شده و نقش مدیریت بلایا، به معنای آمادگی، واکنش و بازسازی به منظور کاهش آثار بلایا، در حصول امنیت آب مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش، به بررسی رابطۀ متقابل امنیت آب و مدیریت بلایا و کنکاش در قواعد ذیربطِ حقوق بینالملل موضوعه پرداخته است. دستاورد بررسیهای توصیفی و تحلیلی نگارندگان، حاکی از آن است که گرچه تاکنون سند حقوقی الزامآور یکپارچهای در موضوع مدیریت بلایا در حقوق بینالملل شکل نگرفته است، اما برخی از قواعد شاخههای مختلف این حقوق، از جمله حقوق بینالملل بشر، حقوق بینالملل محیط زیست، حقوق بینالملل منابع آبی فرامرزی، تعهداتی را در مراحل مختلف مربوط به بلایا، یعنی پیش از وقوع آنها، در هنگام وقوع و پس از آن، بر عهدۀ بازیگران عرصۀ بینالمللی، به ویژه دولتها، قرار میدهد که در تأمین امنیت آب نقش بسزایی دارد؛ هرچند تضمین پاسداشت این تعهدات، خود چالشی مهم است که نیازمند چارهاندیشی جهانی است.
Natural and man-made disasters are an inevitable part of life which threaten various dimensions of human life. Nowadays, increasing the water crisis, in all around the world, attracts the attention of international community to the issue of water security and the role of disaster management in the sense of preparedness, response and reconstruction in order to reduce the impact of disasters in accessing water security has been taken into consideration. This investigation has studied interaction of water security and disaster management and explored the rules of applicable International law in this topic. the descriptive and analytical studies of the authors shows that although, there is no binding coherent legal document on disaster management in international law, but some provisions of various areas of it including international human rights, , international environmental law, international law of transboundary water resources and etc., impose obligations on international actors, particularly States, in the various stages of disasters including, before, during and after them, which play a significant role in providing water security. Even though, ensuring compliance with these obligations is an important challenge that requires global thinking.
خلاصه ماشینی:
دستاورد بررسيهاي توصيفي و تحليلي نگارندگان ، حاکي از آن است که گرچه تاکنون سند حقوقي الزام آور يکپارچه اي در موضوع مديريت بلايا در حقوق بين الملل شکل نگرفته است ، اما برخي از قواعد شاخه هاي مختلف اين حقوق ، از جمله حقوق بين الملل بشر، حقوق بين الملل محيط زيست ، حقوق بين الملل منابع آبي فرامرزي، تعهداتي را در مراحل مختلف مربوط به بلايا، يعني پيش از وقوع آن ها، در هنگام وقوع و پس از آن ، بر عهدٔە بازيگران عرصۀ بين المللي، به ويژه دولت ها، قرار ميدهد که در تأمين امنيت آب نقش بسزايي دارد؛ هرچند تضمين پاسداشت اين تعهدات ، خود چالشي مهم است که نيازمند چاره انديشي جهاني است .
البته اين دست تعهدات مربوط به حقوق بين الملل آب ، اعم از منع آسيب فرامرزي ، استفادٔە معقول و منصفانه ، تعهد به همکاري و انجام اقداماتي در جهت کاهش ايجاد بلايا و محدود کردن آثار زيان بار آن ها در اسناد نرم اين حوزه مثل قواعد برلين ، طرح کميسيون حقوق بين الملل در خصوص سفره هاي آب زيرزميني و ديگر اسناد منطقه اي ، به خصوص در حوزٔە اروپا نيز بيان شده است (٢٠٠٤ ,ILA ؛١٧-٤ :Arts ,٢٠٠٨ ,ILC).