چکیده:
حکمرانی خوب مبحثی است که در دهههای اخیر توجه محافل علمی را به خود جلب کرده است. تحقیقات بیان میدارند متناسب با مقتضیات کشورها (عوامل سیاسی، فرهنگی و مذهبی) الگوی حکمرانی خوب توسعه مییابد. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی حکمرانی خوب از دیدگاه نهجالبلاغه، بهعنوان گامی در جهت تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شده است. این پژوهش با رویکردی کیفی، با استفاده از استراتژی مفهومسازی دادهبنیاد به بررسی شاخصهای حکمرانی خوب از دیدگاه حضرت علی(ع) در قالب خطبهها و نامههای نهجالبلاغه پرداخته است و سپس با ارائه الگویی با عنوان حکمرانی کریمه، آن را با الگوهای رایج حکمرانی خوب مقایسه میکند؛ بدینترتیب که بخشهایی از نهجالبلاغه که براساس کلیدواژههای مرتبط با حکمرانی انتخاب شدند، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند که دستاورد آن، برداشت 606 کد، 86 مفهوم و 24 مقوله بود. نتایج نشان داد رفتار فاضله بهعنوان پدیده محوری و در تعامل با عوامل دیگر موجد حکمرانی کریمه بهعنوان الگوی حکمرانی خوب از دیدگاه نهجالبلاغه است. شیوه تعامل این عوامل در مدل نهایی تحقیق نشان داده شده است.
Good governance is a topic that has attracted the attention of scholars in recent decades. Research suggests that the model of good governance is developed in accordance with the needs of countries (political, cultural and religious factors). The purpose of this study was to present a good governance model from Nahj-Balaghe's point of view as a step towards explaining the Iranian Islamic model of progress. This study, using a qualitative approach, explores the indicators of good governance from the points of view of Ali (AS) in the form of sermons and letters of Nahj al-Balagha, and then presents a model entitled Karima government and compares it with current models of good governance. Thus, parts of the Nahj al-Balagha, selected on the basis of keywords related to governance, were analyzed in three stages of open, axial and selective coding which resulted in the extraction of 606 codes, 86 concepts, and 24 categories. The results showed that good behavior as a central phenomenon through interaction with other factors lead to Karimeh government as a good governance model from Nahj al-Balaghi perspectives. How these factors interact is illustrated at the end of the paper.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش با رويکردي کيفي، با استفاده از استراتژي مفهومسازي دادهبنياد به بررسي شاخص هاي حکمراني خوب از ديدگاه حضرت علي(ع) در قالب خطبه ها و نامه هاي نهج البلاغه پرداخته است و سپس با ارائه الگويي با عنوان حکمراني کريمه ، آن را با الگوهاي رايج حکمراني خوب مقايسه ميکند؛ بدين ترتيب که بخش هايي از نهج البلاغه که براساس کليدواژههاي مرتبط با حکمراني انتخاب شدند، در سه مرحله کدگذاري باز، محوري و انتخابي مورد تجزيه وتحليل قرار گرفتند که دستاورد آن، برداشت ٦٠٦ کد، ٨٦ مفهوم و ٢٤ مقوله بود.
با بررسي پيشينۀ تحقيق مشخص ميشود که اگرچه پژوهش هاي گوناگوني پيرامون حکمراني خوب از ديدگاه اسلام و نهج البلاغه انجام شده است ، اما نوآوري تحقيق حاضر در اين است که ازيک سو، از روش تحقيق مفهوم سازي داده بنياد به عنوان يک استراتژي تحقيق کيفي استفاده شده است و ازسوي ديگر مدل استخراج شده با نظريه هاي موجود حکمراني خوب مقايسه شده است .
اصول پنج گانۀ حکمراني خوب شاخص هاي اصلي شاخص هاي فرعي مشارکت مشروعيت و حق اظهارنظر تلاش براي رسيدن به اجماع هدايت گري ديد استراتژيک مسئوليت پذيري عملکرد اثربخشي و کارايي پاسخ گويي پاسخ گويي سال ششم ، شماره يازدهم ، بهار و تابستان ١٣٩٧ شاخص هاي اصلي شاخص هاي فرعي شفافيت برابري انصاف (عدالت ) حاکميت قانون به تازگي در يک جمع بندي ، کافمن و همکاران (٢٠١٠) به عنوان پژوهشگران بانک جهاني با بررسي يافته هاي مؤسسه هاي مختلف بين المللي پيرامون وضعيت اقتصادي ، سياسي و اجتماعي کشورها، شاخص هاي کلي و جديدي را به شرح جدول شماره ٢ معرفي کرده اند که ميتوان آنها را وجه مشترک تقسيم بندي هاي موجود انگاشت .