چکیده:
امروزه مسائل مربوط به امنیت و چالشهای امنیتی-سیاسی کشورها در مناطق مختلف جهان، بنمایه بسیاری
از مسائل و پدیدههای جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک هستند. منطقه حلیج فارس یکی از مناطق جهان
است که در آن چالشهای امنیتی- سیاسی بهحوبی قابلمشاهده است. این منطقه، با هشت کشور
(ایران، عمان, عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین) متفاوت و گاه متضاد از
نظر ویژگیهای سرزمینی، جمعیتی، احتماعی، سیاسی، اقتصادی؛ جزء مناطق پرتنش در میان مجموعههای امنیتی
در جهان حسوب میشود. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای،
اینترنتی و خبرگزاریهای مهم بین المللی به تبیین چالشهای امنیتی- سیاسی جمهوری اسلامی ایران در منطقه
خلیج فارس پرداخته و مورد و تحلیل عقلانی قرار داده است. سوال پژوهش نیز اینگونه صورتبندی میشود
که مهمترین چالشهای امنیتی-سیاسی ایران در منطقه خلیج فارس کدامند؟ در پی پاسخ گوبی به سوال مطرح
شده؛ نتایج تحقیق نشان میدهد که دو چالش امنیتی- سیاسی مانند ناسیونالیسم (ایران و ناسیونالیسم عرب)،اختلافات مذهبی (اسلام سنی وهابیت و اسلام شیعی ایرانی که ریشه فرهنگی دارند) نظام امنیتی- سیاسی ایران
را دچار چالش کرده است؛ بدین ترتیب عوامل مستقیمی که در یافتههای محقیق آمده است نیز باید مورد توحه
قرا رگیرند. چنین عواملی نه تنها برای جمهوری اسلامی ایران چالشهای امنیتی-سیاسی را امروزه و در دهه آینده
به وحود میآورد، بلکه موانع اصلی شکل گیری یک همگرایی پویا در منطقه خلیج فارس نیز شناخته میشوند.
Nowadays, the issues related to security and politico-security challenges of states in the world are the embryo of many geopolitical phenomena. The Persian Gulf is a region in which politico-security challenges are well formidable. The region covering 8 countries including Iran, Oman, Iraq, Saudi Arabia, Kuwait, UAE, Qatar and Bahrain which are somehow different and distinct in terms of territorial, population, social, political and economic features, is a fully distressed area in the security galaxy of the world. The present study, by means of descriptive-analytical methods and with recourse to library, Internet and news agency references clarifies and reasonably analyses the politico-security challenges of the IRI in the Persian Gulf. Following, it poses the dominant politico-security challenges of Iran in the Persian Gulf as a question. In the same vein, the results of the study demonstrate that two
challenges in security and politics like nationalism (Iranian and Arab nationalism) and religious conflicts (Wahhabi Sunni Islam and Iranian Shiite Islam which enjoy cultural roots) have challenged the politico-security system of Iran; accordingly, the direct factors explored in the study are taken into consideration. Such factors not only offer politico-security challenges to the IRI
at the present and in the future, but they are deemed the main barriers against a dynamic integration in the Persian Gulf.
خلاصه ماشینی:
سوال پژوهش نیز اینگونه صورت بندی می شود که مهم ترین چالش های امنیتی سیاسی ایران در منطقه خلیج فارس کدامند؟ در پی پاسخ گویی به سوال مطرح شده، نتایج تحقیق نشان می دهد که در چالش امنیتی - سیاسی مانند ناسیونالیسم (ایران و ناسیونالیسم عرب)، اختلافات مذهبی (اسلام سنی وهابیت و اسلام شیعی ایرانی که ریشه فرهنگی دارند) نظام امنیتی - سیاسی ایران را دچار چالش کرده است؛ بدین ترتیب عوامل مستقیمی که در یافته های تحقیق آمده است نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
(علمی- ترویجی) | سال هفتم | شماره ۲۸ | تابستان ۱۳۹۸ مهدی حسین پور مطلق و همکاران | نگرشی امنیت پژوهانه به چالش های ناسیونالیسم و فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی ایران لازم به ذکر است که سونل کوهن این اصطلاح را برای خاورمیانه بکار برده است اما قدری تامل نشان خواهد داد که کانون این شکنندگی منطقه خلیج فارس استان1.
در زیر به برخی از مهم ترین مطالعات انجام شده درباره «منطقه خلیج فارس» اشاره می شود: Sources of Latin: 1- GEOPOLITICS OF THE PERSIAN GULF REGION (علمی- ترویجی) | سال هفتم | شماره ۲۷ | تابستان ۱۳۹۸ مهدی حسین پور مطلق و همکاران | نگرشی امنیت پژوهانه به چالش های ناسیونالیسم و فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی ایران مقاله فوق اثر بوجارزیکا، کارشناس مسائل بین الملل است که در سال ۲۰۱۲ م در مجله دانشگاهی Lubin منتشر شده است.