چکیده:
در مطالعة حاضر، با استفاده از الگوی تعادل فضایی قیمت‌ها، آثار اتخاذ سیاست قیمت تضمینی در بازار محصول گندم در سطوح استانی و کشوری بررسی شد. نتایج نشان داد که افزایش ده تا پنجاه درصدی قیمت تضمینی گندم طی پنج سناریو به افزایش 68/1 تا 11/8 درصدی عرضه و 109 تا 555 درصدی مازاد رفاه تولیدکنندگان می‌انجامد و مخارج دولت را نیز به میزان هجده تا 88 درصد افزایش می‌دهد. تغییرات یادشده، در نهایت، موجب کاهش رفاه اجتماعی به میزان 51 تا 228 درصد می‌شود، که نمایانگر عدم کارآیی این ابزار حمایتی در راستای افزایش رفاه جامعه است. همچنین، بر اساس نتایج تحقیق، می‌توان دریافت که ساختار بازار گندم در استان‌های کشور و در نتیجه، حساسیت استانها نسبت به افزایش قیمت تضمینی در زمینة تمامی شاخص‌های رفاهی و بازاری متفاوت است. از اینرو، سیاست قیمت تضمینی با تعیین قیمت یکسان بین استانها از کارآیی مناسب برخوردار نخواهد بود و لازم است در هر استان، قیمت تضمینی با توجه به کشش تولید تعیین شود.
This study aimed at evaluating the regional and countrywide impacts of wheat support price regimes, using spatial price equilibrium model. The study results showed that increasing support price from 10 to 50 percent in five scenarios would lead to the increase in supply quantity by 1.68-8.1 percent and producer welfare by 109-555 percent as well as an increase in government outlay by 18-88 percent; in addition, these policies would decrease social welfare in the range of 51 to 228 percent, indicating the inefficiency of this policy approach. Also, the results revealed that provincial markets had different reactions to these policies in their mean prices, quantities and welfare changes. Therefore, adopting the same guaranteed price policies for wheat would not have suitable supportive effects across regions and the unique support price among provinces would be inefficient, rather these policies should be imposed relative to regional production elasticity’s.
خلاصه ماشینی:
نتايج پژوهش تعالي مقدم و همکاران (٣٩)، در خصوص بررسي آثار افزايش قيمت خريد تضـميني گنـدم تـا سـطح قيمت جهاني آن ، بر شاخص هاي بازاري نشان داد که در همة استانهـاي کشـور، در پـي اتخـاذ اين سياست ، ميزان توليد و صادرات گندم افزايش و ميزان مصرف و واردات آن کاهش خواهد يافت ، که ايجاد مازاد عرضه در بازار گندم برخي استانها پيامد نهايي اين تغييرات خواهد بود.
بـر ايـن اسـاس، در جـدول ٤، آثـار افـزايش قيمت تضميني گندم بر ميزان رفاه عرضه کنندگان اين محصول به تفکيک استانهاي کشور ارائه شده است .
با توجه به اين روابط ، مي توان دريافت که در مدل تکميلي ، کارآيي سياست قيمت تضميني در افزايش رفاه عرضه کننده چهار درصد بيشتر از مدل پايه 73 است : (رجوع شود به تصوير صفحه) روابط (٣٨) و (٣٩) به ترتيب اثر افزايش هزينه هاي دولت براي حمايت از عرضة گندم بر رفاه اجتماعي را در مدلهاي اوليه و تکميلي نشان مي دهند.
با توجه به اين روابط ، مي توان دريافت که کشش رفاه اجتماعي بازار گندم نسبت به تغييرات هزينه هاي دولت در مدل تکميلي نسبت به مدل پايه کمتر است : (رجوع شود به تصوير صفحه) نتيجه گيري و پيشنهادها در مطالعة حاضر، با بهرهگيري از يک الگوي تعادل فضايي قيمت ها، آثار رفـاهي اتخـاذ سياست هاي حمايتي در بازار گندم مورد ارزيابي قرار گرفت .
The impacts of wheat's guaranteed price on its production in Iran, Journal of Agricultural Economics and Development, 23(90): 113-142.
(
, 
, 
)
