چکیده:
در حالی که در دوره جنگ سرد، نظام سرمایهداری و ایالات متحده به منظور اعمال قدرت و نفوذ خود در سطح جهانی همیشه نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی را به عنوان دشمن ایدئولوژیکی، سیاسی، نظامی و اقتصادی در برابر خود میدیدند، اما با فروپاشی نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی و ضعف این کشور به عنوان یک رقیب دیرینه اما در عین حال هویتساز، باعث گردید که پس از پایان دوره جنگ سرد، ایالات متحده به جهت خلاء ایجاد شده به دنبال رقیبی هویتساز باشد. لذا نظریهپردازان آمریکایی برای ایجاد یک رقیب و دشمن ایدئولوژیک مباحثی همچون جنگ تمدنها و جنگهای صلیبی را مطرح نمودند. و با توجه به شکلگیری ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران طرح چنین مباحثی را تسریع نمود. اما بنیادگرایی اسلامی چه به عنوان پروسه و یا پروژه، به دلایلی همچون عدم برخورداری از پتانسیل هویتسازی،عدم همگرایی و اتحاد در بین جوامع اسلامی و فقدان توانمندیهای لازم سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی نمیتواند به عنوان یک منبع قدرت ایدئولوژیک و هویتساز همچون ایدئولوژی کمونیسم در برابر ایدئولوژی سرمایهداری و جهان غرب موفق باشد.
خلاصه ماشینی:
عملکرد بنيادگرايي اسلامي در برابر جهان غرب ∗ دکتر جميل حسن پور استاديار و عضو هيات علمي گروه حقوق ، واحد شهريار، دانشگاه آزاد اسلامي ، ايران ، شهريار دکتر محمد قنبري عضو هيات علمي دانشگاه علوم انتظامي امين چکيده در حالي که در دوره جنگ سرد، نظام سرمايه داري و ايالات متحده به منظور اعمال قدرت و نفوذ خود در سطح جهاني هميشه نظام کمونيستي و اتحاد جماهير شوروي را به عنوان دشمن ايدئولوژيکي ، سياسي ، نظامي و اقتصادي در برابر خود مي ديدند، اما با فروپاشي نظام کمونيستي و اتحاد جماهير شوروي و ضعف اين کشور به عنوان يک رقيب ديرينه اما در عين حال هويت ساز، باعث گرديد که پس از پايان دوره جنگ سرد، ايالات متحده به جهت خلاء ايجاد شده به دنبال رقيبي هويت ساز باشد.
اما بنيادگرايي اسلامي چه به عنوان پروسه و يا پروژه ، به دلايلي همچون عدم برخورداري از پتانسيل هويت سازي ،عدم همگرايي و اتحاد در بين جوامع اسلامي و فقدان توانمندي هاي لازم سياسي ، اقتصادي ، نظامي و فرهنگي نمي تواند به عنوان يک منبع قدرت ايدئولوژيک و هويت ساز همچون ايدئولوژي کمونيسم در برابر ايدئولوژي سرمايه داري و جهان غرب موفق باشد.
به عبارتي دولت ها در پناه ايدئولوژيک بودن نظام بين الملل به تعريف وتفکيک «دوست و دشمن » مبادرت مي نمودند و ايدئولوژي هاي مذهبي وتعارضات موجود بين آنها مانند جنگ هند و پاکستان و يا اعراب واسراييل بيشتر تحت الشعاع تنازعات سياسي جهان کمونيسم و کاپيتاليسم قرار گرفته بود و فرصت چنداني براي عرض اندام آن مهيا نگرديد.