چکیده:
کیفیت زندگی، حالتی از بهزیستی اجتماعی یک فرد و یا گروه، چه به صورت درک شده و یا شناخته شده به وسیله شاخصهای قابل مشاهده است و قلمروهای مختلفی از زندگی اعم از بهزیستی مادی، کالبدی، اجتماعی، احساسی و توسعه و فعالیت را دربرمی گیرد. ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و افزایش سطح رضایتمندی آنان از زندگی، از اهداف کلان برنامهریزی شهری است که از طریق تدوین سیاستهای مختلف دنبال میشود. بخشی از سیاستهای تامین خدمات شهری، توسط مراجع برنامه ریزی شهری تدوین میگردد. شناخت چگونگی تاثیر این سیاستها از مرحله تدوین تا اجرا برکیفیت زندگی شهروندان و نیز سازوکارهای مرتبط با رضایت از خدمات شهری و عوامل تعیین کننده آن در ترکیب با سایر زیرقلمروهای کیفیت زندگی، از الزامات سیاستگذاری تامین خدمات شهری است که میتواند در تدوین راهنماهای تولید سیاستها و برنامههای مرتبط با توسعه اجتماع به کار گرفته شود. هدف از این پژوهش، تدوین چارچوب انگاشتی است که نقش سیاستهای تامین خدمات شهری (به عنوان یکی از زیرقلمروها) در سیستم انگاشتی کیفیت زندگی تبیین مینماید. در این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی و با استفاده از روش فراتحلیل به بررسی سیستم انگاشتی کیفیت زندگی و سازوکار سیاستهای تامین خدمات عمومی (و شهری) به عنوان دو متغیر اصلی پژوهش پرداخته شده و با شناخت عامل اشتراک دهنده کیفیت زندگی و خدمات شهری (که همان تامین نیاز شهروندان است)، مدل مفهومی سازوکار تاثیر خدمات شهری و سیاستهای تامین آن بر کیفیت زندگی شهروندان به عنوان دستاورد پژوهش، ارائه میگردد.
Quality of life is a state of social well-being of an individual or group, whether perceived or known, by visible indices and includes various domains of life such as material, physical, social, emotional well-being and the domain of development and activity. Improving the citizens’ quality of life and enhancing their level of satisfaction with life is one of the main goals of urban planning, which is pursued through making of different policies. A part of the urban service provision policies is developed by urban planning authorities. , The recognition of how these policies influence citizens’ quality of life, from making to the implementation stage and also the mechanisms related to the urban service satisfaction and its determinants in combination with other sub-domains of quality of life, are very important issues mentioned in urban planning, which can be used to provide guidelines for making policies and plans related to community development. The purpose of this research is to develop a conceptual framework that explains the role of urban service provision policies (as one of the sub-domains) in conceptual system of quality of life. In this research, through documentary study and using the meta-analysis method, a review of the system of quality of life as well as the mechanism of public (and urban)service provision policies is considered as two main variables of research and by recognizing the joint factor of quality of life and urban services (which is the provision of citizens' needs), the conceptual model of the mechanism of the impact of urban services and provision policies on citizens’ quality of life, as the achievement of the research, is presented.
خلاصه ماشینی:
نقش سیاست های تامین خدمات شهری در سیستم انگاشتی کیفیت زندگی تاریخ دریافت مقاله :٩٥/١٢/٠٥ تاریخ پذیرش نهایی مقاله :٩٦/٠٨/٠٨ فاطمه حسینی نژاد (دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی) مظفر صرافی (دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی) محمدحسین شریف زادگان (استاد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی) چکیده کیفیت زندگی، حالتی از بهزیستی اجتماعی یک فرد و یا گروه، چه به صورت درک شده و یا شناخته شده به وسیله شاخص های قابل مشاهده است و قلمروهای مختلفی از زندگی اعم از بهزیستی مادی، کالبدی، اجتماعی، احساسی و توسعه و فعالیت را دربرمی گیرد.
شناخت چگونگی تاثیر این سیاست ها از مرحله تدوین تا اجرا برکیفیت زندگی شهروندان و نیز سازوکارهای مرتبط با رضایت از خدمات شهری و عوامل تعیین کننده آن در ترکیب با سایر زیرقلمروهای کیفیت زندگی، از الزامات سیاستگذاری تامین خدمات شهری است که می تواند در تدوین راهنماهای تولید سیاست ها و برنامه های مرتبط با توسعه اجتماع به کار گرفته شود.
با استفاده از روش فراتحلیل ، مطالعات انجام یافته در خصوص سیستم انگاشتی کیفیت زندگی و نیز سازوکار تامین خدمات شهری و سیاست های مرتبط با آن، برای دستیابی شناخت کلی مقرون به واقعیت ، جمع بندی، ترکیب و متناسب با هداف پژوهش ، تلخیص گردیده است .
از جمله پژوهش هایی از این دست ،که در کشور ایران، انجام شده است ، می توان به پژوهش های باسخا و همکاران(١٣٨٩)، نظم فر و محمدی(١٣٩٦)، حسینی و 1 Mercer 2 Economist 3 International living 4 European Urban Audit 5 Eurobarometer 6 OECD 7 The Quality of Life Reporting System (QOLRS) 8 Federation of Canadian Municipalities (FCM) 9 Ivaldi باقریان(١٣٩٣)، شاه حسینی و توکلی(١٣٩٣) و پژوهش زبردست و بنی عامریان(١٣٨٩) اشاره نمود.