چکیده:
مقاله حاضر به بررسی میزان انطباق مساکن شهر جلفا با زاویه تابش میپردازد. اهمیت این موضوع بیشتر از آن رو است که با شناخت و بهکارگیری عوامل محیطی و اقلیمی میتوان به سهم خود به پایداری توسعه شهر کمک کرد. این مطالعه علاوه بر مشاهدات میدانی با بهکارگیری اطلاعات سازمان هواشناسی کشور به روش گیونی انجام میگیرد. مشاهده محلی و نقشههای طراحی شهری از منابع اطلاعاتی دیگر میباشد. با تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود مشخص گردید که در جلفا در ماههای گرم (ژوئیه و ژوئن) در صورت استفاده از سایبانهای افقی و مصالح با ظرفیت حرارتی بالا در ساختمان شرایط آسایش فراهم میباشد. ولی در ماههای سرد (ژانویه، فوریه، مارس، نوامبرو دسامبر) سال، علاوه بر جهتگیری مناسب فرمهای ساختمانی برای استفاده حداکثر از انرژی آفتاب، نیاز به گرمایش مکانیکی وجود دارد. در بقیه اوقات نیز شرایط آسایش تامین میگردد. همچنین با انطباق نتایج حاصل از بررسی عوامل اقلیمی و روشهای محاسباتی قانون کسینوس و عمق سایبان، نیازهای حرارتی ماهانه مورد ارزیابی قرار گرفته تا جهت بهینه قرارگیری ساختمانها در جلفا معلوم شود. در ماههای گرم سال جهتهای شرقی و غربی ساختمانها و در ماههای سرد سال جهت جنوبی بیشترین مقدار انرژی خورشیدی را دریافت میدارند. با توجه به ضوابط تعیین شده برای انتخاب موقعیت استقرار ساختمان، جهت شرقی-غربی از جهت دریافت کم انرژی خورشیدی در تابستان و حداکثر دریافت انرژی در ماههای سرد سال برای ساختمانها در جلفا توصیه میشود.
The present paper attempts to study the adaptation rate of Jolfa housing with the angel of radiation. The importance of this topic is due to the recognition and application of environmental and climatic factors that can contribute to development consistency of city. This study, using field observations and applying the information of Iran meteorological organization, indices of method Givoni is performed. However, other information resources are observation and urban designing plans. By analyzing the existing information of Jolfa, it was revealed that in the warm months (July, June) by applying that stuff with high thermal capacity in construction welfare conditions would be provided. But in cold seasons (January, February, March, November, December) needing to mechanical heating is felt and in the rest times of year the welfare conditions are provided. So, in the cold seasons building design approach that emphasizes energy intake. The results of climatic factors and computation techniques applicable law Cosine, monthly thermal needs was evaluated In order to determine the optimal structure in Julfa. In the warm months of year, east and west's direction and in the cold months of year south's direction intake maximum amount of solar energy. However, in according to determined criteria to choose direction of building location, East- west direction is suggested for existing buildings in Jolfa due to in taking low of solar energy in summer and maximum in taking energy in the cold seasons of year.
خلاصه ماشینی:
تاثیر عوامل اقلیمی بر محیطهای مسکونی، یکی از موضوعات کاربردی در آب و هواSشGنAاMسRی Oا N ت که در سالهای اخیر به منظور هماهنگسازی ساختمانها و محیطهای مسکونی با شرایط اقلیمی حاکم بر آن و به دلیل گرانی انرژی در دنیا، از اهمیت چشمگیری برخوردارشده است و برنامهریزان و طراحان ساختمانی سعی در استفاده از حداکثر امکانات اقلیمی هر منطقه جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی و آسایش و راحتی در فضاهای مسکونی و فراهم نمودن فضاهای مطلوب و بهینه از نظر مصرف انرژی های مصنوعی را دارند.
در ایران نیز در ارتباط با پیشینه کاربردی اقلیم و تاثیر آن 4- Olgyay 5- Bioclimatic Chart 6- Bouden and Ghrab 7- Jahansson 8- Toy et al 9- Arzurum بر انسان و محیط پیرامون مطالعات ارزشمندی در سالهای اخیر انجام گرفته است که به اختصار به آن اشاره میگردد: اولین پهنهبندی اقلیمی ایران با دیدگاه ساختمانی، در پژوهش جمشید ریاضی )٢٩٤٣( ارائه شده است.
جهانبخش )٢٩٠٠( در پژوهشی تحت عنوان »ارزیابی زیستاقلیم انسانی تبریز و نیازهای حرارتای سااختمان« بعد از ارزیابی دامنه تحریکات بیوکلیمای انسانی در تبریز با استفاده از روش بیکر، شرایط بیوکلیمای انسانی این شهر از طریق روش دمای موثر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در خاتمه نیاز حرارتی ساختمانی در تبریز نیز براسااس دمای موثر بررسی شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١: نمودار زیست اقلیم ساختمانی گیونی شهر جلفا با توجه به نتایج به دست آمده مشخص گردید که در جلفا در فصول گرم در صورت استفاده از مصالح سنگین در ساختمان شرایط آسایش فراهم میباشد.
نتیجهگیری نتایج به دست آمده برای شهر جلفا نشان میدهد در ماههای گرم )ژوئیه و ژوئن( در صورت استفاده از مصالح سنگین در ساختمان، شرایط آسایش فراهم میباشد.