چکیده:
مطالعات ژئوتکنیکی برای شناسایی خصوصیات فیزیکی خاک در طراحی سازه ها از اهمیت خاصی برخوردار است. حفر گمانه، نمونه برداری و انجام آزمایشات ژئوتکنیکی علاوه بر صرف هزینه و زمان گاهی منجر به تلفات و خسارات جبرانناپذیری مثل انفجار لولههای گاز، واژگونی ساختمانهای مجاور و غیره می شود. در ساختمانهای متعارف میتوان با استفاده از روشهای درونیابی فضایی بدون انجام آزمایشات لازم این مشکل را حل نمود. در مطالعه حاضر از روشهای درونیابی کریجینگ، روش عکس فاصله وزنی، توابع پایه شعاعی، چند جملهای جهانی و چند جملهای محلی برای پهنهبندی مقاومت مجاز خاک شهرک پرواز استفاده شده است. دادههای مورد استفاده مربوط به مقاومت مجاز خاک 51 حلقه چاه در شهرک پرواز شهر تبریز میباشد. نتایج اعتبارسنجی حاکی از آنست که از بین روشهای درونیابی؛ روش کریجینگ معمولی با مدل کروی با بیشترین ضریب همبستگی و کمترین مجاز خاک میباشد.
Geotechnical studies to identify physical properties of soils is important in designs. Borehole drilling, sampling and geotechnical tests in addition to cost and time may lead to irreparable losses, such as gas pipelines, reversal of nearby buildings and so on. In conventional buildings using spatial interpolation methods can be made to solve this problem without the performing required examinations. In the study, geostatistical methods such as kriging, inverse distance weighted, radial basis functions, local polynomial and global polynomial is used for estimating the allowable resistance. The results indicate that the interpolation methods, ordinary kriging with spherical model with the greatest correlation and least squares error (R2 =NASH=0/94, NRMSE =0/018) is the best method to estimate allowable soil resistance.
خلاصه ماشینی:
در مطالعه حاضر از روش هاي درون يابي کريجينگ ، روش عکس فاصله وزني ، توابع پايه شعاعي ، چند جمله اي جهاني و چند جمله اي محلي براي پهنه بندي مقاومت مجاز خاک شهرک پرواز استفاده شده است .
نتايج اعتبارسنجي حاکي از آن است که از بين روش هاي درون يابي ؛ روش کريجينگ معمولي با مدل کروي با بيش ترين ضريب همبستگي و کم ترين مجاز خاک مي باشد.
(٢٠٠٩) Hoshmand and Salari هدايت هيدروليکي خاک را در محيط GIS با استفاده از روش زمين آمار پهنه بندي نموده و از بين روش هاي زمين آمار روش کريجينگ با واريوگرام کروي و روش IDW با توان دو بيش ترين دقت را در برآورد هدايت هيدروليکي دارا بود.
(٢٠١٧) Nekomal and mirabbasi دقت دو روش وزن دهي عکس فاصله و کريجينگ معمولي را براي درون يابي داده هاي سطح آب زيرزميني دشت سرخون استان هرمزگان مورد بررسي قرار داد.
(٢٠١١) Nakhbafi and Ejlali مقاومت مجاز خاک شهرداري منطقه ۲ تبريز را با استفاده از روش زمين آمار تخمين زدند و نتايج حاکي از مناسب بودن مدل کريجينگ بوده است .
براي پهنه بندي مقاومت مجاز خاک در منطقه نيز از روش هاي مختلف درون يابي استفاده شده است که در زير به روش کار آن ها پرداخته مي شود.
جمع بندي نتايج به دست آمده از تحليل روش هاي مختلف زمين آماري نشان داد که روش کريجينگ معمولي با مدل کروي با بالاترين ضريب همبستگي و کم ترين خطا به عنوان بهترين روش درون يابي براي تخمين مقاومت مجاز خاک مي باشد.