چکیده:
امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به آن، از محورهای مهم در ارز ش بخشی به بافت های شهری و معماری بناها، به ویژه ابنیه تاریخی است. عامل موثر دیگر آسایش بصری است که در مکان و فضا وجود دارد و یکی از مولفه های مهم برای سکونت و زندگی در شهرها، به ویژه در شهرهای ایرانی از جمله شهر یزد به شمار می آید. طی سال های اخیر، آلودگی بصری یکی از دلایل اصلی کاهش ارتباط انسان با محیط شهری و افت راندمان کاری در میان شهروندان بوده است؛ از این رو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-پیمایشی حاضر، ارزیابی عملکرد مولفه های آسایش بصری و رابطه آن ها با حس مکان در شهر یزد است. جمع آوری اطلاعات به کمک ۴۰۰ پرسشنامه (براساس فرمول کوکران) به صورت تصادفی در میان ساکنان منطقه ۲ شهر یزد صورت گرفت. به منظور ارزیابی و رتبه بندی مولفه ها از تکنیک رتبه بندی MAPPAC و برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. براساس نتایج، تکنیک MAPPAC و وزن دهی مولفه های مربوط که به روش سلسله مراتبی فولر انجام شد، مولفه کیفیت معماری بناها با وزن ۳۸۱/۰ مهم ترین عامل اثرگذار بر آسایش بصری مردم و مولفه امنیت اجتماعی با وزن ۲۹۱/۰ مهم ترین عامل تاثیرگذار بر حس مکان شهروندان شهر یزد است. همچنین مولفه پوشش گیاهی با وزن ۰۶۹/۰ کمترین عامل اثرگذاری بر آسایش بصری مردم و مولفه ایمنی عناصر کالبدی با وزن ۰۳۳/۰ کمترین عامل اثرگذاری بر حس مکان شهروندان شهر یزد محسوب می شوند. همچنین نتایج پژوهش بیانگر رابطه معنا دار میان مولفه های آسایش بصری و مولفه های حس مکان در شهر یزد (در سطح ۹۵ درصد) است.
In examining the relationship between man and the environment, the recognition of physical elements, tangible characteristics of the environment, meanings and messages arising from it is important. In this regard, in order to achieve the different concepts and dimensions of sustainability, visual comfort and sense of place, should level the sense of place, space, and of visual comfort in the district of study be in a favorable situation. In light of what has come, concepts such as visual comfort and sense of place are important elements and components in urban spaces, which according to the type and manner of looking and understanding of the appearance and function of the elements of the urban structure and the magnitude of the effects of each constructive component in the creation and The construction of each other requires the determination of its two-way relationship. Considering the importance of this issue from the point of view of environmental psychology in architecture, it is necessary to pay attention to its study in the area covered by the study. For this purpose, this research tries the intensity and mode of effect of constructive components of visual comfort, including the effects of color and light, facade and architectural architecture, on the components of the sense of place, including security, readability, sense of belonging, etc.,
خلاصه ماشینی:
امروزه آسايش بصري از جمله مؤلفه هاي مهم و اساسي محيط هاي انسان ساخت ، به ويژه در فضاهاي شهري است (١ :٢٠١٨ ,Ramirez and Hamza)؛ بنابراين همان طور که محيط داخلي زندگي انسان ، يعني خانه و مسکن او بايد از زيبايي کافي برخوردار باشد، ضروري است محيط بيروني، يعني شهر و محله هاي مختلف آن نيز زيبا و داراي کيفيت بصري مناسب باشد (٢ :٢٠١٨ ,Castillo-Martinez and Medina-Merodio).
يزد شهري تاريخي به شمار ميآيد که گردشگراني بسياري را در خود جاي داده است ؛ درنتيجه معماري آن بايد به گونه اي باشد که گردشگر تاريخي و جهانيبودن آن را دريابد؛ براي اين منظور به استفادة مناسب از مؤلفه هاي آسايش بصري از قبيل رنگ ، نور، پوشش گياهي، نما و معماري بناها، کف سازي معابر، مبلمان شهري، الحاقيات ساختمان ها و...
افزون بر اين ، مهم ترين عامل اثرگذار بر حس مکان مردم ، امنيت اجتماعي است و پس از آن احساس تعلق ، فضاهاي همگاني، تعاملات اجتماعي، ميزان خوانايي، کيفيت مبلمان شهري و ايمني عناصر کالبدي در رتبه هاي بعدي قرار دارند؛ بنابراين مي توان نتيجه گرفت شهر يزد فرهنگ و بسياري از عناصر سنتي خود را تاکنون حفظ کرده و بدين ترتيب پارادوکس سنت و مدرنيته در آن مجسم شده است .
, 2017, Measurement of Visual Comfort Components in Improving City Environment Quality Using the Vickor Technique (Case Study: Mashhad Metropolis), Journal of Human Geography Research, Vol. 49, No. 1, PP.