چکیده:
هدف اصلی از کابرد تمثیل، مثال زدن برای تبیین و فهماندن مطلب به مخاطب است. یکی از تمثیل‌هایی که تاکنون دربارۀ آن تحقیقی صورت نگرفته، تمثیل ماهیان در جستجوی دریاست که به لحاظ شباهت با تمثیل سفر پرندگان برای یافتن پادشاه مهم است. تمثیل ماهیان در جستجوی دریا در یک مثنوی عاشقانه به نام فردوس خیال آمده است. این مثنوی خودزندگینامۀ شاعری به نام رضی است. مؤلّفان گفتار حاضر در هنگام تصحیح این مثنوی تلاش کردند تا این تمثیل را در دیگر آثار فارسی جستجو کنند. نتایج بررسی نشان داد که تمثیل ماهیان در جستجوی دریا بارها در آثار مختلف به کار رفته و هدف بیشتر مؤلّفان از درج این تمثیل بیان مفاهیم عرفانی بخصوص وحدت وجود است. بیشتر این مؤلّفان از شاگردان مکتب ابن عربی هستند. همچنین این تمثیل توسّط فرقۀ حلولیّه برای بیان مفاهیم اعتقادی ایشان به کار رفته است. رضی که در پایان عصر صفویه می‌زیسته است، این تمثیل را در بین یک روایت عاشقانه نقل کرده است.
The main purpose of using allegory is to illustrate the subject to the audience. An allegory that has not been investigated so far is the allegory of fish searching for the sea, which is important in terms of the analogy of the travel of birds to find the king. The allegory of fish is in search of the sea in a romantic masnavi named Ferdowsi Imam. This is Masnavi's self-portrait of a poet named Razi. At present, the authors of this speech tried to correct this allegory in other Persian works. The results of the study showed that the allegory of fish in search of the sea has been used repeatedly in various works and the aim of most authors is to insert this allegory into mystical concepts, in particular the unity of existence. Most of these authors are from the students of Ibn Arabi's school. This allegory is also used by the Sacred Sect to express their religious beliefs. The phrase, which was at the end of the Safavid era, narrates this parable in a romantic narrative.
(
, 
, 
)
