چکیده:
منطوق تربیتی اصل هشتم قانون اساسی، مکانیسمی غیر کیفری، خیرخواهانه، کم هزینه، تقویت کننده ارزش‌های انسانی و عاملی بازدارنده و نوعی نظارت عمومی و مراقبت همگانی است که در آیات متعدد قرآن، بیان و عمل ائمۀ معصومین (ع) و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصل هشتم) مورد تاکید قرار گرفته است. با عنایت به برکات و آثار تربیتی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی امر به معروف و نهی از منکر، راهکار پیشگیرانه اسلام برای مبارزه با بزهکاری و پیشگیری از وقوع جرم و انحراف، عصیان جوانان، جنایات سازمان یافته، حق‌کشی، کژمداری، هرج و مرج‌گرایی، آدم‌کشی و آدم‌ربایی، اعتیاد، بی‌عدالتی‌های اجتماعی و بیگانگی از آزادی درونی و فکری توسل به این مکانیسم مترقی تجویز گردیده است. هدف مقاله حاضر مدد رساندن به مانایی، پویایی و نهادینه ساختن این فرضیه الهی تربیتی است که عاملی برای نجات مردمان از هبوط به کژی‌ها و کج‌روی‌ها تلقی می گردد. این مقاله در پی آن است تا توان قانون اساسی(اصل هشتم) و آموزه های دینی –تربیتی و اثرگذاری آن در پیشگیر ی از وقوع جرم در جامعه را مورد تحلیل قرار دهد. بررسی ها نشان میدهد که تعرض قانونگذار و تاکید آموزه های دینی بر اعمال این اصل در راستای نهادینه ساختن اصول تربیت اسلامی در جامعه معنا دار بوده و مفید به مقصود می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، نوع آن کیفی و از لحاظ گرد آوری داده ها اسنادی و مطالعات ثانویه فرا ترکیب و مبتنی بر مطالعه منابع برخط داخلی و خارجی به روش تحلیل انتقادی است.
The educational nature of Article 8, Iranian constitution, is a non-criminal mechanism, charity, non-costly, inductive of human values, a preventive factor and a kind of general and public supervision that has been emphasized by the holy Quran verses, sunnah and the constitution. Considering the educational, economical, social and moral outcomes of Amre Be maaruf & Nahy e Az Monkar, the Islamic preventive strategy is to combat with the criminals, preventing crimes, youth rebellion, organized criminals, indifference, murder, kidnapping, chaos, genocide and addiction, social injustice and stranger to the inner intellectual freedom, has been prescribed by this efficient mechanism. This paper tries to help the lasting, continuing of this divan & educational phenomena that is a factor to save people from all untrue ways. The paper tries to size up the power of constitution and educational- religious teachings and their influences in preventing the committing of the crimes in the society. The analysis shows that implementing Art. 8 of the Iranian constitution and religious teachings is meaningful in Islamic educational principles and is useful to the aim. The method and methodology is based on the national and international databases and is applied qualitative critical analysis.
خلاصه ماشینی:
با عنايت به بركات و آثار تربیتی، اجتماعي، اقتصادي و معنوي امربه‌معروف و نهی از منکر، راهكار پيشگيرانه‌ی اسلام براي مبارزه با بزهكاري و پيشگيري از وقوع جرم و انحراف، عصيان جوانان، جنايات سازمان‌یافته، حق‌كشي، كژمداري، هرج و مرج گرایی، آدم‌كشي و آدم‌ربايي، اعتياد، بي‌عدالتي‌هاي اجتماعي و بيگانگي از آزادي دروني و فكري، توسل به این سازوکاری پیشرفته است.
4 ـ امربه‌معروف و نهی از منکر به‌مثابه امر پيشگيرانه از جرم امربه‌معروف و نهي از منكر گستره فراوانی دارد و در تمام شئون زندگي انسان، قادر به دخالت است؛ به همين علت، در قانون اساسي جمهـوري اسـلامي ايـران، به‌عنوان نظـارت همگاني، موضوع اصل هشتم قرارگرفته است.
همان‌گونه كه به امربه‌معروف و نهي از منكر در اصل هشتم قانون اساسي ما توجه شده است، اين فریضه ازجمله اعمال عبادي است كه نظام اسلامي براي مقابله با شر و فساد، آن را به‌عنوان يكي از فرایض مهم شرعي بنا نهاده است.
نتيجه با مداقه در رویکرد قانونگذار اساسی در اصل هشتم که امربه‌معروف و نهی از منکر را به‌عنوان سازوکاری پیشگیرانه از وقوع جرم در جامعه پیشنهاد کرده است و کنکاش در آیات و روایات می‌توان به این نتیجه دست یافت که اسلام معروف و منكر را معين کرده، به روش‌هاي تأثیرگذار تربیتی و تحقق اجراي آن عنايت داشته و در اختيار انسان‌ها قرار داده است.
(
, 
, 
)
