چکیده:
هدف این پژوهش، تحلیل فرهنگ شهروندیِ افراد 18 تا 65 سال در استان لرستان و عوامل مؤثر بر آن است. پرسش اصلی این است که وضعیت فرهنگ شهروندی در استان لرستان چگونه است و عوامل مؤثر بر آن کدام‌اند. پژوهش حاضر از نظر روش کمی و از دیدگاهِ جهت پژوهش کاربردی است که با ابزار پرسش‌نامه جمع‌آوری شده است. حجم نمونه 852 نفر برآورد شده و شیوة نمونه‌گیری چندمرحله‌ای بوده است، به‌طوری که پس از رعایت مراحل نمونه‌گیری از شش شهرستان خرم‌آباد، بروجرد، الیگودرز، کوهدشت، الشتر و پلدختر، از هر شهرستان یک شهر و دو روستا متناسب با حجم جمعیت، انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، از رویکرد جمهوری‌گرایی (مدنی و جدید) و تلفیقی از نظریه‌های مارشال، ترنر، جانوسکی و روثستاین استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که میانگین نمرة شاخص فرهنگ شهروندی برابر با 07/108 از ۱۴۱ است که مقدار آن نسبتاً بالاست. نتایج پژوهش نشان داد که هرچند برحسب خاستگاه زندگی شهروندان (روستا، عشیره و شهر)، تفاوت معناداری در فرهنگ شهروندی وجود دارد، مردان تفاوت معناداری نشان نداد. بین متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی و استفاده از رسانه‌های جمعی با فرهنگ شهروندی نیز رابطة معناداری وجود نداشت. نتایج اجرای آزمون هم‌بستگی پیرسون، وجود رابطة مثبت و قوی متغیر هویت اجتماعی، رابطة مثبت و متوسط متغیرهای احساس امنیت اقتصادی، اعتماد اجتماعی و گرایش به تعلقات قومی‌ـ‌طایفه‌ای و رابطة مثبت و ضعیف متغیر پنداشت از عملکرد نظام سیاسی را با فرهنگ شهروندی تأیید کرد. نتایج الگوی معادلات ساختاری نیز نشان می‌دهد که در مجموع متغیرهای پیش‌گفته می‌توانند ۵۳ درصد از واریانس کلی متغیر وابستة فرهنگ شهروندی را تبیین کنند.
The aim of this study is to analyze the citizenship culture and its influential factors among residents of Lorestan province aged 18 to 65. The main questions of study are related to the status of citizenship culture in Lorestan province and the factors affecting it. The method of study is quantitative based on sample survey. Sample size of 852 were selected via Probability multi-stage sampling. The sample includes residents of Khoramabad, Broujerd, Alighodarz, Kouhdasht, Alashtar and Poldokhtar. From each city one town and two villages were selected based on their population .In the present study the Civil and New Republicanism approach and a combination of theories of Marshal, Turner, Janoski, Rothstein were utilized. The results of the data analysis show that the average score of Citizenship Culture Index is 108.07 out 140, which is relatively high. The results show that although there is a significant difference in citizenship culture based on the origin of citizenship (rural, tribal and urban), the mean scores of citizenship culture did not show a significant difference between men and women. There was also no significant relationship between the variables of socioeconomic status and the use of mass media with citizenship culture. The results of Pearson correlation test confirmed the positive and strong relationship between social identity, feeling of economic security, social trust and tendency to ethnic and tribal affiliation and perception of political system performance with citizenship culture. The results of the structural equation modeling with AMOS also show that the above variables can explain 53% of the total variance of the dependent variable of citizenship culture.
خلاصه ماشینی:
نتایج اجرای آزمون هم بستگی پیرسون ، وجود رابطة مثبت و قوی متغیر هویت اجتماعی ، رابطة مثبت و متوسط متغیرهای احساس امنیت اقتصادی ، اعتماد اجتماعی و گرایش به تعلقات قومی ـطایفه ای و رابطة مثبت و ضعیف متغیر پنداشت از عملکرد نظام سیاسی را با فرهنگ شهروندی تأیید کرد.
Citizenship 32 هاشمی ، ١٣٨٧؛ غیاثوند، ١٣٩٠)، شهروندی اجتماعی منفعل (توسلی و نجاتی حسینی ، ١٣٨٣؛ وصالی و موسوی ، ١٣٩٥)، مشارکت اجتماعی اندک شهروندان به خصوص در عرصه های رسمی و عمومی (موسوی ، ١٣٩١؛ یزدان پناه ، ١٣٨٦)، مشارکت سیاسی حداقلی به معنای صرفا رأی دادن (جلائی پور، ١٣٩٢)، بالابودن سطح بی اعتنایی اجتماعی ، فردگرایی خودمدارانه و نداشتن التزام مدنی (محسنی تبریزی و صداقتی فرد، ١٣٩٠؛ غفاری و حبیب پور گتابی ، ١٣٩٣)، و ناچیزبودن وقتی که ایرانیان صرف فعالیت های داوطلبانه و خیریه می کنند (به طور متوسط دو دقیقه در شبانه روز، طبق گزارش مرکز آمار ایران در بهار ١٣٩٤)، وجود دارد.
نیازی و همکاران (١٣٩٣) در پژوهش خود به تبیین رابطة بین هویت های سه گانة فردی ، اجتماعی و ملی با میزان پای بندی شهروندان به فرهنگ شهروندی در شهر تهران پرداخته اند.
بحث و نتیجه گیری مطابق یافته های این پژوهش ، میانگین نمرٔە فرهنگ شهروندی در استان لرستان با توجه به شاخص های ایجادشده نسبتا بالاست ، اما وضعیت نمره ها در زمینة متغیرهای مستقل تحقیق متفاوت است و یافته ها از نامطلوب بودن متغیرهای اعتماد اجتماعی ، پنداشت از عملکرد نظام سیاسی و احساس امنیت اقتصادی در میان شهروندان حکایت دارد.
(
, 
, 
)
