چکیده:
از مباحثی که در حوزۀ علم بلاغت قرار گرفته و سبب زیبایی هر چه بیشتر کلام می‌شود، مبحث تمثیل است. این شگرد بلاغی یکی از شیوه‌های بسیار مهم و مؤثر در القای مفاهیم ذهنی به مخاطب و حاصل تجربیات و حوادث مختلف هر قومی به حساب می‌آید که به صورت عبارتهای دلنشین و کوتاه یا داستانهای تمثیلی ظاهر می‌شود. وظیفۀ تمثیل انتقال هنری تجربیات و پیامهای اخلاقی، اجتماعی، دینی و ... گذشتگان به آیندگان است. تمثیل از آغاز در آثار ادبی فارسی جایگاه ویژه‌ای داشته و با ورود عرفان به شعر و ادب فارسی بر اهمیت و کارکرد آن افزوده شده است. اما اوج استفاده از تمثیل را در سبک هندی شاهد هستیم. با وجود اهمیت این شاخۀ بیانی و تحقیقات صورت گرفته در مورد جایگاه آن در آثار ادبی، متاسفانه درخصوص نقش و اهمیت تمثیل در آثار داستانی غفلت شده است. پژوهش حاضر بر آن است با تکیه بر شیوۀ توصیفی-تحلیلی، و روش کتابخانه‌ای، جلوه‌های تمثیل را در منظومۀ «شیرین و خسرو» امیر خسرو دهلوی بررسی نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد بیشتر تمثیلات به کار رفته در این اثر از نوع تشبیه تمثیل هستند. بنابر موضوع منظومه، بیشتر تمثیلات از نظر موضوع، بر محور عشق استوار هستند، همچنین از موضوعاتی مانند ناپایداری دنیا، توصیه به اغتنام فرصت، بیان مکافات عمل، ارزش انسانیت و... برای تشریح و تبیین مقاصد تعلیمی استفاده کرده است.
One of the topics in the rhetoric that makes the word more beautiful is the allegory. This rhetoric is one of the most important and effective ways of inducing the subjective concepts to the audience and is the result of different experiences and events of each ethnicity that appear in the form of short, fun words or allegorical stories. The task of the metaphor is to convey the artistic, social, religious and past experiences and messages of the past to the future. The allegory has had a special place in Persian literary works from the beginning and with the introduction of mysticism into Persian poetry and literature, its significance and function has increased. But we are seeing the peak of the use of allegory in Indian style. Despite the importance of this branch of inquiry and its research on its place in literary works, it is unfortunately neglected for the role and importance of allegory in fiction. The present study seeks to study the allegorical effects of Amir Khosrow Dehlavi's "Shirin and Khosrow" poem, relying on the descriptive-analytic method and the library method. The findings of the study show that most of the metaphors used in this work are analogous. According to the theme of the poem, most allegories are based on love, based on love, as well as topics such as world instability, advising on opportunity, expressing action, human value, etc. to explain and explain educational goals.
(
, 
, 
)
