چکیده:
هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل انواع کنشهای سیاسی قومی در ایران و فرایند شکلگیری و توسعه آنها در وضعیتهای متفاوت دولتمندی و حکومتداری، با نیت کمک به تحلیل ریشههای رفتاری قومیتها و سیاستگذاری از طریق ارائه الگوهای کنش سیاسی قومیتهای ایرانی است. در بررسی الگو و فرایند کنش سیاسی قومی، از چارچوب نظری «اعتراض، خروج و وفاداری» آلبرت هیرشمن بهره گرفته شده است.
The purpose of this study is to survey the different types of ethnic political actions in Iran and the process of their formation and development in different states of government and government, With the intention of helping to analyze the ethical roots of ethnicity and policymaking by presenting patterns of political action of Iranian ethnicities. Albert Hirschman's theoretical framework of "protest, exit and loyalty" is used for Surveying the pattern and process of ethnic political action.
خلاصه ماشینی:
هيرشمن اعتقاد دارد که بروز کنش سياسي مخالف به دو صورت اتفاق ميافتد؛ يا از جنس اعتراض است که به تظاهرات ، شورش و غيره تبديل ميشود يا از جنس خروج است که به تشکيل سازمان هاي معارض ، اقدام مسلحانه و مواردي از اين دست منجر ميشود.
کاربست نظريه هيرشمن بدين صورت است که با استفاده از رويکرد تاريخي- مقايسه اي، وقايع و کنش هاي سياسي قوميت هاي ايراني به عنوان داده اوليه گردآوري و با بهره گيري از چارچوب نظري هيرشمن ، در قالب سه کنش خروج ، اعتراض و وفاداري تحليل شده است .
الگوهاي کنش سياسي خروج در قوميت هاي ايران (به تصویر صفحه رجوع شود) 18 فصلنامه مطالعات راهبردي، شماره ٨٦ زمستان ٩٨ ج .
نکته ديگر اينکه هرچند در ميان قوميت بلوچ اسطوره ها و فرهنگ قهرماني رواج دارد، اما اين خرده فرهنگ ها 20 فصلنامه مطالعات راهبردي، شماره ٨٦ زمستان ٩٨ قابليت تبديل شدن به کنش هاي نمادين پويا، روزآمد و سياسيشده نداشته اند.
هرچند مرکز غيبي در دوره مشروطه سازمان و تشکل قوميتي نبوده است ، اما ميتوان آن را بدين نسبت قومي دانست که الگو و فرايند کنش هاي سياسي قومي در ايران 21 در ميان قوميت ها، تنها قوميت ترک سابقه چنين کنشي را داشته است .
در ايران ، شورش به ويژه شورش هاي قوميتي يا به سمت اقدامات تجزيه طلبانه و تروريسم متمايل شده که از سنخ کنش سياسي خروج است يا اينکه عمدتا خود را به شکل اقدام جمعي از جمله راهپيماييهاي اعتراضي و خرابکاري نشان داده است ؛ که نوعي کنش سياسي اعتراضي است .
Global Terrorism Database (2015-2018) Iran GTD search, https://www.