نقد و تحلیل لایه واژگانی خطبه‌ها و نامه‌های نهج‌البلاغه برپایه سبک‌شناسی لایه‌ای مطالعۀ موردی 15 خطبه و 15 نامه سیاسی، اجتماعی، اخلاقی معرفی و نقد

پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی آبان 1398 - شماره 72 ، ب (وزارت علوم/ISC (‎22 صفحه - از 51 تا 72 )

کلیدواژه ها: سبک‌‌شناسی لایه‌‌ای نقد لایة واژگانی نهج‌البلاغه‌‌ بافت کلام Nahj al Balagha Contextual Discourse Stylistic Analysis of Layer Review of Lexical Layer

fa en

چکیده:

لایة واژگانی سبک یکی از سطوح تحلیل در زبان است که در فرایند بررسی‌‌ سبک‌‌شناسانه اهمیت شایانی دارد، چراکه واژه از مهم‌‌ترین ابزارهای متون ادبی است که در یافته‌‌های ایدئولوژیک متن سهم به‌سزایی دارد. درواقع، گزینش واژگان خاص سبک شخصی نویسنده را شکل می‌‌دهد. نهج‌البلاغه، یکی از شاه‌کارهای بی‌‌نظیر ادبی بعد از قرآن کریم، نقش عمده‌‌ای در ادبیات ملت‌‌ها داشته است. در همین زمینه گزینش واژگان در جاودانگی آن تاثیر درخورتوجهی دارند. جستار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با‌تکیه‌بر سبک‌‌شناسی لایه‌‌ای به‌منظور شناخت تفاوت‌‌های سبک واژگانی گفتار و نوشتار امام علی (ع) 15 خطبه و 15 نامۀ سیاسی، اجتماعی، و اخلاقی نهج‌البلاغه‌‌ را ازنظر لایة واژگانی تحلیل کرده است. نتایج این کاربست حاکی است که گزینش واژگان انتزاعی، نشانه‌‌دار، و ضمنی در خطبه‌‌ها در مقایسه با نامه‌‌ها بیش‌تر است و درمقابل بسامد بالای واژگان عینی، صریح، و بی‌‌نشان سبک نامه‌‌ها را علمی‌‌تر کرده است. گزینش واژگان در سبک گفتاری و نوشتاری نهج‌البلاغه‌‌ مستقیم از بافت موقعیتی کلام تاثیر پذیرفته است.

خلاصه ماشینی:

نقد و تحلیل لاِیۀ واژگانی خطبه ها و نامه های نهج البلاغه برپایۀ سبک شناسی لایه ای مطالعۀ موردی ١٥ خطبه و ١٥ نامۀ سیاسی، اجتماعی، اخلاقی نورالدین پروین * جهانگیر امیری ** چکیده لایۀ واژگانی سبک یکی از سطوح تحلیل در زبان است که در فرایند بررسی سبک شناسـانه اهمیت شایانی دارد، چراکه واژه از مهم ترین ابزارهای متون ادبـی اسـت کـه در یافتـه هـای ایدئولوژیک متن سهم به سـزایی دارد. این پژوهش بر آن است با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیـه بـر سـبک شناسـی لایـه ای بـه مقایسۀ لایۀ واژگانی ازنظر حسی و ذهنی، صریح و ضمنی، نشان دار و بینشـان بـودن ، بـافتی (رسمی و محاوره ای)، و رمزگان به عنوان مؤلف های سـبک سـاز در خطبـه هـا بـا نامـه هـای (اجتماعی، سیاسی، و اخلاقی ١) نهج البلاغه بپردازد. درواقع ، این بسامد بالا در واژگان حسی برجستگی خاصی در واژگـان نهـج البلاغـه خلـق کـرده اسـت کـه بـا بررسـی بسـامد ایـن واژگـان در نامـه و ذکـر نمونـه هـایی از هرکـدام برجستگیهای حاکم بر سبک شخصی حضرت علی (ع ) در نهج البلاغه تبیین میشود. از مهم ترین ویژگیهای سبک واژگانی این خطبه دلالت های صریح و قاطعانـه ای اسـت کـه در بیش تر واژگان آن موجود است ، به طوریکه به صراحت میفرماید نمـیتـوان یـک کاسـۀ چوبی، که ارزشی هم ندارد، به آن ها امانت داد، چون بند آن را میدزدند. امام علی (ع ) در خطبه ها و نامه ها از واژگان رسمی استفاده کرده که این واژگـان سـبکی رسمی را در نهج البلاغه شکل داده است .

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود