چکیده:
علی بن عباس مجوسی اهوازی؛ یکی از بزرگترین پزشکان دوران دولت آلبویه، در فاصله زمانی بین دو اسطوره پزشکی یعنی پس از رازی و پیش از ابنسینا میزیست. وی یک دایرهالمعارف طبی به نام "کامل الصناعه الطبیه" (کتاب جامع هنر طب) را برای کتابخانه عضدالدوله دیلمی نوشت. این کتاب را میتوان نخستین کتاب طبی دانست که بهصورت علمی تدوین شده است؛ زیرا در آن نظریات پزشکی پیشینیان مورد نقد علمی قرار گرفته است. اولین ترجمه این کتاب در قرن یازدهم میلادی توسط قسطنطین آفریقی انجام شد. وی بدون ذکر نام اهوازی، ترجمه کتاب "الملکی" را با نام "لیبر پانتگنی" با نام خود معرفی کرد. قسطنطین یا کنستانتین آفریقایی (Constantine the African) در ترجمه این کتاب (همانند دیگر کتابهایی که ترجمه کرده است) از عربی به لاتین تلاش نموده است تمامی نشانههایی را که ممکن است نویسنده اصلی را بشناسانند، از میان ببرد. با وجود این عمل غیراخلاقی و نیز مطالعاتی که دانشمندان مختلف در دو قرن اخیر درباره اصالت آثار کنستانتین آفریقی انجام دادهاند، در مقاله حاضر یک شاهد در ارتباط با نامگذاری پردههای مغزی ارائه شده است که نشان میدهد کتاب لیبر پانتگنی در واقع همان کتاب الملکی میباشد.
خلاصه ماشینی:
این کتاب را میتوان نخستین كتاب طبی دانست كه بهصورت علمی تدوین شده است؛ زیرا در آن نظریات پزشکی پیشینیان مورد نقد علمی قرار گرفته است.
قسطنطین یا کنستانتین آفریقایی (Constantine the African) در ترجمه این کتاب (همانند دیگر کتابهایی که ترجمه کرده است) از عربی به لاتین تلاش نموده است تمامی نشانههایی را که ممکن است نویسنده اصلی را بشناسانند، از میان ببرد.
با وجود این عمل غیراخلاقی و نیز مطالعاتی که دانشمندان مختلف در دو قرن اخیر درباره اصالت آثار کنستانتین آفریقی انجام دادهاند، در مقاله حاضر یک شاهد در ارتباط با نامگذاری پردههای مغزی ارائه شده است که نشان میدهد کتاب لیبر پانتگنی در واقع همان کتاب الملکی میباشد.
واژههای کلیدی: علی بن عباس مجوسی، كامل الصناعة الطبية، لیبر پانتگنی مقدمه علی بن عباس مجوسی اهوازی (وفات: 384 ق) یکی از بزرگترین پزشکان دولت آلبویه بوده است که یك دایرهالمعارف طبی به نام كامل الصناعة الطبية (کتاب جامع هنر طب) (Kāmil al-Ṣināʿa al-Ṭibbīya (Complete Medical Art)) را برای کتابخانه عضدالدوله دیلمی (Aḍud al-Dawla Fana Husruw) (وفات: 372 ق) نوشته است كه به نامهای الملکی یا "الکناش الملکی" و "الکناش العضدی" نیز معروف میباشد (1).
قسطنطین آفریقی بدون ذکر نام اهوازی، ترجمه کتاب الملکی را با نام لیبر پانتگنی (این کلمه در زبان یونانی به معنای فن و صناعت به کار می رفته است) به اسم خود نوشت.
این کتاب را میتوان نخستین كتاب طبی دوره اسلامی دانست كه بهصورت کاملاً علمی تدوین شده است؛ زیرا در آن نظریات پیشینیان در زمینه طب مورد نقد علمی قرار گرفته و وجه تمایز آن با سایر کتب پیشینیان، بیان علمی آن میباشد.