چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی هشت هفته آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری بر سطح کورتیزول بزاقی ورزشکاران مبتدی دوومیدانی با پیگیری سه‌ماهه بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه‌تجربی و طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون- پیگیری بود. 20 دوندۀ استقامت مرد نوجوان با دامنة سنی 18- 16 سال، به‌طور تصادفی در دو گروه آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری و کنترل قرار گرفتند. پروتکل مداخلۀ گروه آزمایش شامل 8 جلسه و تکلیف خانگی روزانه به کمک روانشناس بالینیِ متخصص انجام شد. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس مرکب تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد آموزش راهبردهای شناختی-رفتاری منجر به کاهش غلظت کورتیزول بزاقی مراحل پس‌آزمون و پیگیری در گروه آزمایش گردید. بر اساس یافته‌ها پیشنهاد می‌گردد آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری به‌عنوان یک روش مؤثر در کاهش سطح کورتیزول بزاقی ورزشکاران مبتدی دوومیدانی مورد استفاده قرار گیرد.
The present study investigated the effectiveness of eight weeks of cognitive-behavioural strategies training on salivary cortisol level in beginner runner athletes with 3-month follow-up. The present study was semi- experimental and pre-test and posttest follow-up design. Twenty endurance runners of male teenagers with age range between 16-18 years old were randomly assigned into two groups: cognitive-behavioural strategies training and control group. The intervention protocol consisted of eight sessions and a daily home assignment which was conducted by helping a clinical psychologist. Data were analyzed using mixed ANOVA. The results of study showed that cognitive-behavioural strategies training led to reduce salivary cortisol concentration in posttest and follow-up phases in the experimental group. Based on finding, it is suggested that cognitive-behavioural strategies training can be used as an effective method to reduce levels of salivary cortisol in the beginner
(
, 
, 
)
