چکیده:
هدف این پژوهش، بررسی اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورها با در نظرگرفتن اثرهای نامتقارن توسعه مالی بر رشد اقتصادی و تعیین حد آستانهای (در صورت وجود) است. در راستای این هدف، 12 کشور از گروه کشورهای اوپک و 15 کشور از گروه کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه انتخاب شده‌اند. برای بررسی فرضیه‌های پژوهش ابتدا با استفاده از رگرسیون آستانهای پانل متوازن، ضمن یافتن مقادیر آستانهای و آزمون معناداری آماری این آستانه‌ها، نتایج نشان می‌دهند که اثرهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی این کشورها یک رابطه غیرخطی و نامتقارن است. بدین منظور، با استفاده از روش بوت‌استرپ و کمینه‌‌سازی مجموع مجذورهای باقیمانده ها و بیشینه سازی ضرایب تعیین، مقادیر آستانه ای شاخص توسعه مالی، به ترتیب برای گروه کشورهای منتخب اوپک، و برای گروه کشورهای منتخب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه برآورد شده‌اند. در ادامه، برای بررسی نحوه اثرگذاری سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با استفاده از روش تخمین GMM، مدل پانل دیتای متوازن با اثرهای ثابت در سال‌های 2014-1995 بررسی می‌شود که نتایج این‌گونه است: با توجه به توسعه‌نیافتگی در بخش مالی کشورهای منتخب اوپک، میزان اثرگذاری سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی پایین‌تر است و حتی در کشورهایی که شاخص توسعه مالی آن‌ها کم‌تر از حد آستانه اول برآورد شده بود، نه‌تنها بر سرمایهگذاری اثر کاهنده دارد، بلکه به عملکرد ضعیف و در نهایت کاهش رشد اقتصادی منجر می‌شود. درکشورهای منتخب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه تعمیق مالی به مراتب بهتر است و در تمامی آستانه‌ها سرمایهگذاری مستقیم خارجی اثر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی می‌گذارد.
The main purpose of this study is to assess the effect of Foreign Direct Investment on economic growth of studied countries by taking into account the asymmetric effects of financial development on the economic growth and by determining the possible threshold. For this purpose, 12 countries have been chosen from OPEC and 15 countries from OECD countries. At first, balanced panel threshold regression has been applied to evaluate hypotheses of this study. In accordance with the obtained threshold values and statistical significance test of these thresholds, it was approved that there was a non-linear and asymmetric relationship between effects of FDI and economic growth. Furthermore, the Balanced Panel method with fixed effect has been estimated during the studied period in order to assess the effect of FDI on economic growth using the estimation method of GMM. The results show that the effect of FDI on the economic growth of OPEC countries has been low due to their lack of financial development; Also, this effect not only has been decreasing investment in the countries with financial development index lower than the first threshold but also has led to weak performance and reduced economic growth. OECD countries have better financial deepening so that FDI has had a positive and significant effect on economic growth at all thresholds.
خلاصه ماشینی:
برای بررسی فرضیه‌های پژوهش ابتدا با استفاده از رگرسیون آستانهای پانل متوازن، ضمن یافتن مقادیر آستانهای و آزمون معناداری آماری این آستانه‌ها، نتایج نشان می‌دهند که اثرهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی این کشورها یک رابطه غیرخطی و نامتقارن است.
در ادامه، برای بررسی نحوه اثرگذاری سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با استفاده از روش تخمین GMM، مدل پانل دیتای متوازن با اثرهای ثابت در سال‌های 2014-1995 بررسی می‌شود که نتایج این‌گونه است: با توجه به توسعه‌نیافتگی در بخش مالی کشورهای منتخب اوپک، میزان اثرگذاری سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی پایین‌تر است و حتی در کشورهایی که شاخص توسعه مالی آن‌ها کم‌تر از حد آستانه اول برآورد شده بود، نه‌تنها بر سرمایهگذاری اثر کاهنده دارد، بلکه به عملکرد ضعیف و در نهایت کاهش رشد اقتصادی منجر می‌شود.
بحث و نتیجهگیری نتایج مربوط به کشورهای منتخب اوپک: - کشورهایی که شاخص توسعه مالی آن‌ها در رژیم اول (FIN≤ γ = 26/0) قرار می‌گیرد، سرمایهگذاری مستقیم خارجی بهطور معناداری بر رشد اقتصادی این کشورها تاثیرگذار است و اثری برابر 44/0- دارند.
نتایج مربوط به کشورهای منتخب OECD: - کشورهایی که شاخص توسعه مالی آن‌ها در رژیم اول (34/0FIN≤ γ=) قرار می‌گیرد، سرمایهگذاری مستقیم خارجی بهطور معناداری بر رشد اقتصادی این کشورها تاثیرگذار است و اثری برابر 46/0 دارند.
- کشورهایی که شاخص توسعه مالی آن‌ها در رژیم سوم (59/1FIN ≥) قرار دارند، سرمایهگذاری مستقیم خارجی اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورهای این گروه دارد.
(
, 
, 
)
