چکیده:
مقالۀ حاضر به معرفی و نقد کتاب واژگان زایشی اثر جیمز پاستیوسکی میپردازد. نظریة واژگان زایشی چهارچوبی را برای نمایش و بازنمود دانش زبانی پیش مینهد که بازنماییهای معنایی ـ واژگانی عرضهشده در آن درواقع بخشی از اطلاعات ذخیرهشده در واژگاناند. در این رویکرد، تلاش بر این است تا کاربرد خلاقانۀ زبان شرح داده شود و با درنظرگرفتن ساختار و سطوح بازنمودی چندگانه برای انواع مختلف اطلاعات واژگانی شیوۀ تازهای برای زایش معانی متعدد ازطریق فرایند ترکیب عرضه شود. در این مقاله، ابتدا مقدمهای کوتاه در معرفی اثر ارائه میشود. سپس، در بخش دوم، نظریة واژگان زایشی معرفی میشود. در بخش سوم، ساختار و محتوای کتاب معرفی میشود و در بخش چهارم کتاب در قالب دو زیربخش الف) ارزیابی ظاهری، شکلی، و ساختاری و ب) ارزیابی محتوایی نقد میشود. در بخش پایانی مقاله، نتیجهگیری و ارزیابی نهایی اثر ارائه خواهد شد.
This article reviews and criticizes The Generative Lexicon by James Pustejovsky. Generative Lexicon (GL) is a linguistic semantic theory that proposes a framework for representing lexical knowledge. The lexical semantic representations as introduced in GL are, in fact, part of the information stored in the lexicon. GL is concerned with explaining the creative use of language. By taking this into account the structure and multiple representational levels for different types of lexical information, GL provides a new way for creating multiple meanings through a process of combining. This article firstly provides a short introduction about the book and then in the second part, Generative Lexicon theory is introduced, and then the structure and content of the book is mentioned in the third part. In the rest of the paper, the criticisms and evaluation of the book are presented in two sub-sections (a) appearance, form, and structure, and (b) evaluation of content. In the final section of the paper, the conclusion and concluding remarks on the book are presented.
خلاصه ماشینی:
در این رویکرد، تلاش بر این است تا کاربرد خلاقانۀ زبـان شـرح داده شود و به واسطۀ درنظرگرفتن سـاختار و سـطوح بـازنمودی چندگانـه بـرای انـواع مختلف اطلاعات واژگانی و نیز کاهش نظام مند اطلاعات در مدخل های واژگـانی شـیوۀ تازه ای برای زایش معانی متعـدد ازطریـق فراینـدِ ترکیـب (composition) عرضـه شـود (١٩٩٣ Pustejovsky and Boguraev).
به نظر مؤلف ، مستقیم ترین راه برای توجیه چندمعناییهای توصـیف شـده در بخـش قبـل ایـن است که در واژگان فهرست های چندگانه ای از واژه ها داشته باشیم کـه هریـک بـا یـک معنا یا مفهوم (sense) واژگانی جداگانه شـرح نویسـی شـده اسـت .
ایـن روش درواقـع ساده ترین ابزار رمزگذاری تنوع های معنایی در یک صورت واژگانی با کم ترین تـأثیر در ماهیت عملیات های معنایی در دستور اسـت و بـه شـکل یـک واژگـان برشـماری معنـا (Sense Enumeration Lexicon: SEL) چنین تعریف میشود: یک واژگان L یک واژگان برشماری معناست اگر و تنها اگر بـرای هـر واژۀ w در L کـه دارای چند معنای (sn ,...
سـپس نویسنده شیوۀ توجیه ابهام های واژگانی را در این روش نشان میدهد که درمـورد ابهـام هـای تقـابلی دیگـر بـه بافـت کلامـی بـرای انتخـاب معنـای درسـت نیـازی نیسـت و درمـورد چندمعناییهای تکمیلی نیز با نگاهی انتقادی مینویسد: این حقیقت که معـانی واژه ارتبـاطی منطقی با یک دیگر دارند با این شیوه بازنمایی نمی شود.
موضوع اصلی فصل چهارم کتاب بیان سه دلیل ناکارآمدیهـای رویکـرد SEL بـه منظـور توصیف معناشناسی زبان است که به ترتیب عبارت اند از کـاربرد خلاقانـۀ معنـا، نفوذپـذیری (permeability) معانی واژگانی، و بیان صورت های نحوی چندگانه .