چکیده:
به‌طورکلی در زمینه رتبه‌بندی بانک‌ها توسط مؤسسات رتبه‌بندی، دو نوع رتبه‌بندی «رتبه‌بندی مستقل یا توان مالی» و «رتبه‌بندی جامع یا اعتباری» وجود دارد. در رتبه‌بندی مستقل، توان مالی ذاتی بانک بدون در نظر گرفتن عوامل حمایتی بیرونی مانند حمایت سهامدارن موردارزیابی قرار می‌گیرد، اما در رتبه‌بندی جامع یا اعتباری، علاوه‌بر توانایی مالی ذاتی، احتمال و میزان حمایت بیرونی از بانک نیز موردارزیابی قرار می‌گیرد و رتبه‌کلی بانک بر آن اساس تعیین می‌گردد. غالب تحقیقاتی که در ایران در خصوص رتبه‌بندی شرکت‌ها یا بانک‌ها صورت گرفته است از نوع رتبه‌بندی مستقل یا توان مالی بوده است. تحقیق حاضر برای اولین‌بار به رتبه‌بندی جامع پرداخته است و تلاشی برای ارائه الگویی جهت رتبه‌بندی اعتباری بانک‌های اسلامی ایران که در بازار سرمایه پذیرفته‌شده‌اند و اطلاعات مالی و عمومی آنها در دسترس است نیز میباشد. در این تحقیق ضمن استفاده از مبانی نظری و یافته‌های تجربی در زمینه متدولوژی رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها، ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها موردمطالعه و بررسی قرار گرفت و استفاده از شرایط محیطی ایران، پرسشنامه مربوطه سؤال طراحی و در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران و خبرگان حوزه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری قرار گرفت و دیدگاه‌های ایشان راجع به ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها با توجه به آزمون‌های به‌عمل‌آمده منجربه طراحی الگوی نهایی شامل 4 بُعد، 13 مؤلفه و 61 شاخص شده است.
In general, there are two kinds of bank rating by ranking institutions. ‘Independent ranking or monetary power’ and a ‘comprehensive or credit rating’. In the independent ranking, the intrinsic financial capacity of the bank is assessed without considering external support factors such as shareholders, but in a comprehensive or credit rating, the possible external support and its degree are assessed together with the intrinsic financial capacity in order to determine the bank's overall ranking. Most of the research done in Iran in regard to the banks’ and companies’ ranking has been of the independent or monetary power type. The present research has used the comprehensive rating for the first time to provide a model for credit rating of Iranian banks that have been accepted at the capital market and their financial information is available. In this research, by using theoretical foundations and empirical findings in the field of methodology of credit rating of banks, their dimensions, components and indicators have been studied, and by considering the Iranian environmental conditions, the related questionnaire was designed and handed out to a number of experts in the field of banks and credit institutions, and their views on the dimensions, components and indices of credit rating of banks according to the tests used led to the design of the final model including 4 dimensions, 13 components and 61 indicators.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق ضمن استفاده از مبانی نظری و یافته های تجربی در زمینه متدولوژی رتبه بندی اعتباری بانک ها، ابعاد و مؤلفه ها و شاخص های رتبه بندی اعتباری بانک ها موردمطالعه و بررسی قرار گرفت و استفاده از شرایط محیطی ایران ، پرسشنامه مربوطه سؤال طراحی و در اختیار تعدادی از صاحب نظران و خبرگان حوزه بانک ها و مؤسسات اعتباری قرار گرفت و دیدگاه های ایشان راجع به ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های رتبه بندی اعتباری بانک ها با توجه به آزمون های به عمل آمده منجربه طراحی الگوی نهایی شامل ٤ُ بعد، ١٣ مؤلفه و ٦١ شاخص شده است .
غالب تحقیقاتی که در ایران در خصوص رتبه بندی شرکت ها یا بانک ها صورت گرفته است از نوع رتبه بندی مستقل یا توان مالی بوده است و این تحقیق برای اولین بار به رتبه بندی جامع پرداخته است و تلاشی برای ارائه الگویی جهت رتبه بندی اعتباری بانک های اسلامی ایران که در بازار سرمایه پذیرفته شده اند و اطلاعات مالی و عمومی آنها در دسترس است نیز میباشد.
جدول (١): متدولوژی رتبه بندی اعتباری مؤسسه اس اندپی رتبه ناشر , حمایت خارجی , ابعاد اختصاصی بانک , ابعاد کلان -, حمایت شرکت های هم گروه , وضعیت تجاری , رتبه ریسک اقتصاد -, حمایت دولت , سرمایه و سود , رتبه ریسک صنعت -, -, موقعیت ریسک , - ICR, -, , تأمین مالی و نقدینگی , , BICRA Score , Banking Industry Country Risk Assessment = BICRA score , Issuer Credit Rating=ICR منبع : یافته های تحقیق روش ریسک کشور صنعت بانکداری برای ارزیابی نقاط قوت وضعف محیط عملیاتی بانک ها و ارزیابی ویژگیهای اقتصادی و صنعتی در یک چارچوب استاندارد طراحی شده است .
(
, 
, 
)
