بررسی عوامل تعیین کننده جغرافیای زیستی در استقرار رژیم حقوقی دریای خزر مقاله

خزر ،دریای بسته ای است که علاوه بر اهمیت استراتژیکی ، به جهت وجود ذخایر عظیم نفت و گاز و وجود ماهیان خاویاری در جهان معروفیت دارد .مشکل اصلی این دریا که ریشه در شرایط جغرافیایی دارد ،عدم تعیین رژیم حقوقی است. کنوانسیون 1982 ،استقرار رژیم حقوقی دریاهای بسته را در اختیار کشورهای ساحلی قرار داد.عدم اتفاق آراء در چگونگی تحدید حدود ،خزر را به یکی از مناطق بحرانی تبدیل کرد.یکی از بحرانها، معضل زیست محیطی است.مشکلات اقتصادی کشورهای جدید التاسیس ، موجب استفاده بیش از حد از منابع دریایی خصوصا نفت و گاز شد.تکنولوژی پایین و عدم نظارت سازمانهای مستقل زیست محیطی منطقه ای و جهانی موجب رعایت نکردن استانداردهای لازم جهت بهره برداری از منابع نفتی و انتقال آنها می شود.علاوه بر این آلاینده های مختلفی حیات دریایی خزر را به شدت تهدید می کند. به همین دلیل تحقیق حاضر بر آن است تا از منظر جغرافیای سیاسی دریاها و با استفاده از روش کتابخانه ای ،نقش عوامل جغرافیای زیستی را در استقرار رژیم حقوقی خزر بررسی کند.مولفه هایی که جغرافیای زیستی خزر را تهدید می کنند و نقش مهمی در تعیین رژیم حقوقی دارند. شامل؛ آلودگی نفتی ،کشتی و شناور ،جمعیت ،کارخانجات و تاسیسات صنعتی، جزایر مصنوعی،آلودگی زیستی و رودها می باشند که مطابق با کنوانسیون 1982 و باتوجه به شرایط جغرافیایی خزر، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد علیرغم وجود مواد متعدد‌ زیست محیطی در کنوانسیون 1982 و تاکید سران کشورهای ساحلی در نشستهای چهارگانه در جلوگیری از آلودگی، به دلیل اینکه اولا؛مواد مذکور از قدرت الزام آوری برخودار نیستند .ثانیا کشورهای ساحلی قائل به نظارت و دخالت سازمانهای زیست محیطی بین المللی در دریای بسته نمی باشند. در برابر استقرار رژیم حقوقی که مانع ادامه فعالیت آنها شود مخالفت می کنند. کلیدواژه‌ها: دریای خزر، رژیم حقوقی، عوامل جغرافیایی، جغرافیای زیستی.کنوانسیون دریاها

Abstract: The Caspian Sea is the largest water basin that enclosed by land within Eurasia continent. This sea that referred to Caspian in the global map, has strategic importance because oil and gas storage and caviar fish. The most important problem that originated in bio geographical parameters is the lack of a determinate legal regime. According to the 1982 convention, only the littoral states are responsible for establishing of the closed sea Legal regime. The lack of consensus on which delimitation is suitable, Caspian has turned into one of the critical areas. One of these crises is the environmental problems. Economic problems of the newly established countries, cause the excessive use of marine resources, particularly oil and gas. Poor technology and lack of independent environmental monitoring of regional and global organizations, failure to comply with the standards required for the exploitation and transportation of oil and gas resources. In addition, various contaminants is severely threatened the Caspian Sea life.For this reason in this paper, by the librarian research, the role of bio geographical factors in the setting the regime right in the Caspian sea from the perspective of the political geography of the sea was investigated.Factors that threaten the Caspian Sea bio geographical plays an important role in determining the legal regime and include oil pollution, ship and floating population (urban, rural), industrial facilities, artificial islands, environmental contaminants and rivers and in accordance with the 1982 Convention and also due to the geographical conditions of the Caspian Sea, were evaluated. The results show that the countries of Azerbaijan, Russia, Kazakhstan and Turkmenistan to produce more oil pollution and setting the regime right in the Caspian sea that's likely to oppose their activities. However, after Russia and Kazakhstan, Iran has most polluted rivers, but due to the beaches damage caused by oil pollution is agree to determining of the pollution deterrent legal regime of the sea. Keywords: Caspian Sea, Legal regime, pollutant, Biogeography conditions, the sea convention.

بررسی عوامل تعیین کننده جغرافیای زیستی در استقرار رژیم حقوقی دریای خزر حسن پیردشتی1، محمدرضا حافظ‌‌نيا2، زهرا احمدي‌پور3 و سپنتا مجتهدزاده1 4دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس 2استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس 3استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس 4استادیار حقوق بین الملل دانشگاه مازندران تاريخ دريافت: 12/1/94 ؛ تاريخ پذيرش:12/3/94 چکیده خزر، دریای بسته ای است که علاوه بر اهمیت استراتژیکی‌، به جهت وجود ذخایر عظیم نفت و گاز و وجود ماهیان خاویاری در جهان معروفیت دارد. edu) جدول 7: مهم‌ترین عوامل آلودگی دریای خزر و نقش آن در تعیین رژیم حقوقی کشورهای حاشیه‌ی خزر {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع: استخراج نگارندگان از؛ (را بین چرچیل، آلن لو، 1390،174) و (پورنوری و حبیبی‌، 65،1386، تا 160) و U. جدول 10: تطبیق مواد مربوط به آلودگی کشتی و شناور در کنوانسیون 1982 با دریای خزر {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} جمعیت (شهرها روستاها): بیش از 15 میلیون نفر از جمعیت کشورهای اطراف خزر در سواحل زندگی می‌کنند . همکاری زیست محیطی و تاثیر آن در استقرار رژیم حقوقی دریای خزر: لازمه رسیدن به محیط زیست پایدار در خزر‌، همکاری زیست‌محیطی کشورهای اطراف آن است. هرچند برخی از کشورهای ساحلی نظیر آذربایجان و قزاقستان خواستار إعمال مواد کنوانسیون 1982 در خزر برای استقرار رژیم حقوقی هستند اما در صورتی که قوانین زیست محیطی مندرج در کنوانسیون مذکور مانع ادامه فعالیتهای نفتی و گازی آنها شود و یا حتی در فعالیتهای اکتشافی،استخراج و صادرات آن وقفه ایجاد کند با آن مخالفت می کنند . بنابراین در تعیین رژیم حقوقی کاهش آلودگی برای حفاظت از محیط زیست دریای خزر باید در اولویت باشد.