چکیده:
چگونگی ایجاد اشتغال از دغدغه های اصلی کشور است. ایجاد فرصتهای شغلی به دلیل نقش مسلم آن در کاهش فقر و نابرابری اهمیت خاصی دارد. از این رو افزایش رشد جمعیت و توزیع ناهمگون آن نگرانیهای زیادی را همچون چگونگی ایجاد اشتغال به دنبال داشته است. بطوریکه این موضوع مهمترین دغدغه و ضروریترین هدف برای مدیریت کشور بوده و بدین منظور طرح های کوتاه مدت نظیر"طرح ویژه اشتغال طراحی شده است. این در حالی است که در برنامه چهارم توسعه کشور نیز ایجاد اشتغال در مناطق کمتر توسعه با انگیزه گسترش سرمایه گذاری در این مناطق مطرح شده است. بنابراین هدف از نگارش این مقاله بررسی عوامل موثر بر تنوعهای شغلی مناطق روستایی شهرستان بجستان،که بخش عظیمی از جمعیت جوان آنها علی رغم برخورداری از استعداد و انرژی کافی در این شهرستان مشغول کار و فعالیت هستند. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده و دادهها شامل وضعیت اشتغال به تفکیک بخشهای کشاورزی و صنعت و خدمات به تعداد روستاهای شهرستان و مجموعه شاخصهای اقتصادی و محیطی و همچنین تجزیه و تحلیل و پردازش اطلاعات وسنجش فرضیات تحقیق از طریق روش موریس و نرم افزار SPSS بوده است. نتایج تحقیق حاکی از تغییر غالب الگوی اقتصادی روستاها از کشاورزی و صنعت به سمت خدمات است. همچنین مهاجرت پذیری نقش مهی در این تغییر فرایند بازی می کند. بطوریکه روستای سریده با میانگین 0.28 به علت داشتن آب و هوا و محیط طبیعی مناسب در منطقه پایان ترین سطح محرومیت و روستای مزار به علت نداشتن آب و هوای مطلوب تر نسبت به سایر روستاهای منطقه مورد مطالعه با میانگین 0.68 بالاترین سطح محرومیت برخوردار است
How to make employment is one of most important apprehension for the country. Making job opportunities is important for its roll in poverty decreasing and inequality.How to make employment is one of most important apprehension for the country. Making job opportunities is important for its roll in poverty decreasing and inequality. For this, uneven growth of population and uneven distribution of that, made worries like how to make employment. So that this mater is the most important apprehension and essential goal for managing the country and to this end short term plans like employment special plan are designed. Meanwhile in fourth plan development, making employment in less development zones considered by motivation of investment spreading. So the goal of this essay is the study of effective factors on diversity job in Bajestan rural areas, that large part of yang people of that working by aptitude & energy. The method of the research is descriptive- analytic and input data involve employment status divided by agriculture, industry and services to the number of villages of Bajestan. The analysis of information and thesis evaluation are from Morris method and SPSS software. The results of research include changing economic patterns of villages from agriculture and industry to services. Also migration plays and important roll in this changing. So that the village Sarideh by the average 0.28 because of proper environment and nature has minimum of deprivation and the village Mazar because of lacking of proper environment (weather) rather than other villages in this research by the average of 0.68 has has the max of deprivation.
خلاصه ماشینی:
لذا در این مقاله حاضر به منظور بررسی و تحلیل عوامل محیطی و اقتصادی مؤثر بر تنوع شغلی در روستاهای بخش یونسی شهرستان بجستان میگردد به سوالات زیر پاسخ داده شود: مهمترین عامل محیطی و اقتصادی تأثیرگذار بر تنوع شغلی در منطقه مورد مطالعه کدام است؟ آیا تأثیر عوامل محیطی و اقتصادی بر تنوع شغلی در همه روستاهای مورد مطالعه یکسان میباشد؟ پیشینه تحقیق در ارتباط با بررسی اشتغال روستایی و عوامل مؤثر بر آن در روستاها، مطالعات زیادی صورت گرفته است که در اینجا به برخی از آنها اشاره میشود: بررسی چگونگی تعادل بیکاری شهری و روستایی موضوع دو مقاله "تودارو" و"هریس"بوده که با عنوان مدل هریس و تودارو مطرح شده است.
یافتههای تحقیق تحلیل ماتریسی شاخصها: در این قسمت به بررسی 24 شاخص انتخاب شده (امنیت شغلی، امنیت درآمد، سرمایهگذاری خارج از روستا، قدرت خرید مردم، تأثیر شغل بر کیفیت زندگی، تمایل مردم به سرمایهگذاری در روستا، سرمایه گذاری دولت در سطح روستا، تأثیر کمبود امکانات زیرساختی بر انتخاب شغل، تأثیر تنوع محصولات کشاورزی بر انتخاب شغل، تأثیر حمایت مالی خانواده بر شغل، میزان رضایت از درآمد،افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و تأثیر آن بر اشتغال، تأثیر بیکاری بر انتخاب شغل، تأثیر توپوگرافی منطقه در شغل، تأثیر شرایط اقلیمی بر اشتغال،تأثیردسترسی به منابع آب در انتخاب شغل، تأثیر کیفیت و کمیت آب منطقه بر شغل، تأثیر نوع منبع آبی در انتخاب شغل، تأثیر کیفیت اراضی بر انتخاب شغل، تأثیر خشکسالی بر انتخاب شغل، تأثیر کیفیت و کمیت آب منطقه بر شغل، تأثیر نوع پوشش گیاهی و تأثیر آن بر شغل، تأثیر دسترسی به مواهب طبیعی بر اشتغال، تأثیر شرایط محیطی بر بروز خلاقیت) در 17 روستای مورد مطالعه(خارفیروزی، صلح آباد، مزار، نیان، جزین، رضاییه، ابراهیم آباد، سریده،آهنگ، امیریه، زین آباد، فیروزآباد، چاه فیروز، سردق، ماراندیز، یونسی، منصوری) پرداخته شده است.