چکیده:
خداوند در قرآن بارها از شب یاد کرده است؛ شب در قرآن مورد قسم وی واقع شده و شب زمانی خاص برای ارتباط خداوند با بندگان در نظر گرفته شدهاست. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی رویکردی عارفانه به قرآن داشته و تفسیر آیات مربوط به شب را با نگاهی عرفانی مورد بررسی قرار میدهد. اینکه عرفا با توجه به ویژگیهای خاص شب، آن را زمان خاص ارتباط دو طرفه خداوند و بنده میدانند. به علت این ویژگیهای ممتاز، از جمله خلوت، آسودگی و در حجاب ماندن از دید دیگران، فرصت مناسبی است تا بنده به درگاه خداوند خود، و دور از چشم نامحرم به عبادت و مناجات بپردازد و خداوند نیز بهرهای از برکت و عنایات ویژه خود را نصیب وی کند. تاکید خداوند بر قیام شب در قرآن به این امر اشاره میکند. در نهایت اینکه خداوند شبهای خاص (که اتفاقات ویژهای در آنها رخ داده) را مورد توجه قرار داده و برای آنها اهمیت خاصی قایل میشود.
God has repeatedly spoke about night in the Qur‟an as He swore by night and made it a time for prayer and worship. Using a descriptive-analytical method, this paper studies the phenomenon of night in the Qur‟an from a mystical approach. The night is a special opportunity to connect with God. Distinctive features such as solitude, comfort, and staying in hijab from the perspective of others have provided a good opportunity for worship and receiving the grace of God. The emphasis of Qur‟an on worship in night refers to this fact. Paying attention to certain nights is another important factor.
خلاصه ماشینی:
براساس ویژگیهای خاص و اهمیتی که خداوند به واسطه آن برای شب لحاظ کرده و آیاتی را به آن اختصاص داده است، این نوشتار به دنبال آن است که با توجه به تفسیر آیاتی که به پدیده شب پرداخته، آنان را با رویکرد عرفانی مورد استفاده قرار دهد؛ چراکه عرفان و معرفت در شرایط خاصی تحقق مییابد که با توجه به آیات، بهترین زمان آن شب است.
2. اهميت شب شب دارای ویژگیها و اهمیت بسیاری است؛ چراکه اگر شب و تاریکی آن نبود و آفتاب پیوسته میتابید، همه چیز نابود میشد و دیگر آرامشی برای ساکنان زمین وجود نداشت؛ چنانچه در کره ماه اینچنین بوده و شب و روز مانند کره زمین متعادل نیست، اما ازجمله برکات شب، تعادل حرارت آفتاب و فراهم شدن زمینه استراحت مخلوقات خداوند است (مکارم شیرازی و ديگران، 1374، ج27، ص41).
مقام محمود چیست که خداوند برای رسیدن پیامبر اکرم به آن، او را به نماز شب میخواند و به او نیز این مقام را بیبهانه نمیدهد؟ در تفاسیر آمده که مقام محمود مقامیاست که همه آن را میپسندند و آن را حمد میکنند و از آن بهره میبرند و آن مقام «شفاعت کبری» رسول خدا است که در روز قیامت، در آن مقام قرار میگیرد (طباطبائي، 1361، ج 15، ص297).
com Received: 2019/08/16 - Accepted: 2020/01/31 Abstract Using a descriptive-analytical method, this paper analyzes numerous levels of human existence and its application to the levels of the macrocosm and the holy Qur’an from the perspective of Muslim mystics and the Islamic scriptures.